HAT SANATI ve KONYA
Hat; çizgi, satır, padişah yazısı
anlamına gelir. Arap harflerinden doğarak İslam medeniyetinde müstakil ve
olağanüstü bir mevki kazanan güzel yazı sanatıdır.
Batıda hüsn-i hat karşılığında ;
calligrafi tabiri kullanılmaktadır.
Hattat; el yazısı çok güzel,olan
sanatkar, iyi yazı yazan, , yazı yazmakta usta ve becerikli kimseye
denir.
Hat sanatı; kamış kalem, is
mürekkebinin işbirliği ile insan elinin vücuda getirdiği bir çizgi
sanatıdır.
Hat sanatı; yazı temeli üzerine
kurulmuş bir resim sanatıdır diyebiliriz.
Bu sanatın sanatçısına hicri ilk
asırlarda, katip, küttap, verrak, daha sonrada hattat denilmiştir.
Hat, mimarlık, tezyinat, resim gibi,
müstakil, görende hayranlık uyandıran bir sanattır. Tenasüp, ihtişam, ulvilik
gibi sanat unsurlarıyla güzel sanatlar arasında önemli yerini
almıştır.
Avrupa'nın bu günkü resim anlayışında
varmak istediği seviyeye İslam alemi hat sanatıyla asırlar önce ulaşmıştır.
Modern resmin öncülerinden Picasso’ya “Benim resimde varmak istediğim son
noktayı İslam yazısı çoktan bulmuş” dedirten bu anlayış
olmuştur.
Bu yazıların olgunlaşmasında,
güzelleşmesinde Türklerin büyük katkısı olmuştur. Bu gerçek şu sözlerde
ifadesini bulmaktadır: “Kur’an-ı Kerim Hicazda nazil oldu, Mısır’da
okundu, İstanbul’da yazıldı.”
Anadolu Selçuklu Devleti’ne başkentlik
eden Konya da bir kültür ve medeniyet merkezi olarak 13. Y.Yıldan başlayarak
günümüze kadar her alanda olduğu gibi hat alanında da önemli sanatçılar
yetiştirmiştir.
Cumhuriyet öncesi her türden okulda
hüsn-i hat dersleri okutulmuştur.
Konya’da da hemen hemen tüm
medreselerde hattat yetiştirilmiştir. Ancak bu konuda en çok adını duyuran
medrese; Özdemirli Medresesi olmuştur.Bu medrese normal eğitiminin yanında
adeta güzel yazı okulu gibi çalışmıştır. Elbette bu özelliğin kazanılmasında
hat sanatında ülke çapında şöhret sahibi müderrislerin görev yapmasının payı
büyüktür.
Bu medresenin müderrisi; ünlü hattat
Başaralızade İbrahim Hakkı Efendidir. Sille’nin Başarakavak köyünde 1828’de
doğan hattatımız 63 tane Kur’an-ı Kerim yazmış, zamanın padişahı
II.Abdülhamit,tarafından ödüllendirilerek maaşa bağlanmıştır.
Konya yüzlerce hattat yetiştiren
Başaralızade İbrahim Hakkı Efendi 1894'de vefat etmiş mezarı Mevlana türbesi
hazinesindedir.
Cumhuriyet döneminde; İmam-Hatip
Liselerinde, Yüksek İslam Enstitülerinde ve İlahiyat Fakültelerinde Hüsn-ü hat
dersleri okutulmuş ve hat sanatının gelişmesine katkıda
bulunulmuştur.
Bu gün Konya’ da Selçuk Üniversitesi
Güzel sanatlar Fakültesi’nde Hüsn-i hat Bölümü açılmış olup güzel yazı eğitimi
vermektedir. Hem de ünü ülkemiz sınırlarını aşan iki Konyalı hattatımız,
Doç.Dr.Fevzi GÜNÜÇ Yrd.Doç. Hüseyin ÖKSÜZ tarafından.
Ayrıca belediyelerimiz, Kültür ve
Turizm Müdürlüğümüz diğer sanatlara olduğu gibi hat sanatına da destek vermekte,
kurslar açmaktadır. Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Hattat Hüseyin
ÖKSÜZ ile başlatılan hat kursu Tahir GÜÇLÜ tarafından sürdürülmektedir.
Yaklaşık on yıldır devam eden hüsn-i hat kursları bu sanatın yaşayıp
yaygınlaşmasında önemli katkılar sağlamaktadır. Bu kurslara her kesimden büyük
talep vardır.
Konya güzel sanatların bir çok dalında
söz sahibi olduğu gibi hüsn-i hat konusunda da iddialıdır.
| |
Yorumlar