Abdülvehhab Hemedanî

(Ö. 954/1547)

Mevlevî Müellif

                                                                                                   Bekir ŞAHİN

Müellifin; asıl adı Abdülvehhab b. Mustafa b. İbrahim es-Sâbûnî el- Hemedanîdir. Babası Celâleddin Muhammed bir Nakşi şeyhi olduğu için kendisi de Nakşibendi tarikatının büyüklerinin yanında yetişti. Şah Tahmasb (H.930-984)'ın Hemedan'ı aldıktan sonra Sünnilere karşı baskıcı uygulamaları sonucu birçok âlim gibi ülkeyi terk etmek zorunda kalan Abdülvehhab, Kınalızade'ye göre önce Anadolu'ya, Esrar Dede'ye göre ise Mısır'a gitti. Mısır'da zamanın Mevlevi şeyhi Abdülcelil Efendi'ye intisap etti. Şeyhinin vefatı üzerine kendisine meşihat makamı teklifi yapıldığı halde, uzleti sevdiği için bu teklifi reddetti. Kınalızade Ali Çelebi'nin Kahire'deyken Abdî ile görüştüğünü ve şairi pek fazla sevdiğini oğlu Hasan Çelebi tezkiresinde kaydetmektedir. Esrar Dede, ömrünün sonlarında Hicaz'a gittiğini ve Hz Peygamber'i ziyaretinden sonra Medine'de vefat ettiğini, Kınalızade Hasan Çelebi ise Şam'da gömülü olduğunu bildirmektedir. H.945 senesinde Mısırda olduğunu kendi ifadelerinden anlamaktayız. Aynı zamanda Kahire'de Mevlevi şeyhi ile görüştüğü sırada bu tekkede bulunan Menakıbu'l-Arifin'in nüshasını gördü. Kahire Mevlevîhanesinde ikamet eden Abdü'l-Vehhab dede (Ö. 954/1547) Sevakıbu'l- Menakıb isimli eserini burada yazmıştır. Mevlevihane'nin şeyhi vefat edince müridleri Abdulvehhab'ın şeyhliği kabul etmesini isterler ancak o bunu kabul etmez. Kahire'den ayrılarak Medine-i Münevvere'ye gider ve H.954 (1547) senesinde vefat eder. Ravza-ı Nebi yakınındaki Mevlevihane'de defnedilir.

Sevâkıb-Menâkıb,Nevâ-yı Horos, Sırât-ı Müstakım, Muammiyât-ı Esmâü'l-Hüsnâ, Şerhi Muammayatı Mir Hüseyin isimli eserleri vardır.

Bibliyoğrafya:

Katip Çelebi,Keşfu’z-Zunun,II,s1742.,Bağdatlı İsmail Paşa, Hediyet-ül Arifin Esmaü-l Müellifin ve Asar-ul Musannifin1, İstanbul 1951, s. 641,  Ömer Rıza Kehhale, Mücem-ul Müellifin, s. 230-231, Sahih Ahmed Dede,Mevlevîlerin Tarihi,İnsan Yayınları,s.263-266.,Sezai Küçük,Mevlevîliğin Son Yüzyılı,Simurk Yayınevi,,İstanbul 2003,s177,Bekir Şahin,Sevâkıb-ı Menakıb,Rûmî Yayınevi,Konya 2007,s11.

Bekir ŞAHİN