XVI. Yüzyılda Konya’da Görev Yapan Valiler

XVI. Yüzyılda Konya’da Görev Yapan Valiler[1]

 

1. Şehzâde Mustafa: Fatih Sultan Mehmed’in oğludur. Osmanlıların ilk Konya valisi olup,1466’da bu göreve getirilmiş ve 1474 tarihine kadar valilik yapmıştır.. Develi Karahisar’ından dönüşünde hastalığı ağırlaşmış, Niğde’nin Bor pazarına geldiğinde orada ölmüştür. Cenazesi Bursa’ya nakledilmiş ve orada defnedilmiştir.

2. Şehzade Cem: Şehzade Mustafa öldüğü sırada Şehzade Cem Kastamonu sancak beyi idi. Şehzade Mustafa’nın yerine 1474 yılı sonunda Konya valiliğine tayin edilmiş  1481 yılına kadar bu görevde bulunmuştur.

3. Şehzâde Abdullah: Sultan II. Bayezid’in en büyük oğludur. 1481-1483 yılları arasında Konya valisi olmuştur. 1483’de Saruhan valisi olmuş ve orada ölmüştür. Cenazesi Bursa’ya nakledilerek, II. Murad türbesine defnedilmiştir.

4. Hasan Paşa: Sultan II. Bayezid’in hizmetlilerinden olup, saray-ı hümâyundan feyz aldıktan sonra Konya Beylerbeyi olmuştur. 1503’te Anadolu, 1505’te Rumeli Beylerbeyi oldu. Bir ara azlolundu ise de yine mansıbına iade olundu. 1514’de Çaldıran Harbi’nde şehid olmuştur.

5. Şehzâde Şehinşah: Sultan II. Bayezid’in oğlu olup, 464’te doğmuştur. Şehzâde Cem’e halefen Konya valisi olup, otuz seneye yakın valilik yapmış ve daha sonra 1511’de vefat etmiştir. Naaşı Bursa’ya getirilip, Sultan II. Murad civarına defn edildi.

6. Şehzâde Ahmed: Sultan II. Bayezid’in oğludur. 1465’te doğdu. 1481’de Konya valisi olmuş ve Şeytan Kulu harbine serdar tayin edilmiştir. 1512’de vefat etmiştir. Bursa’da Sultan II.Murad Türbesi’nde medfundur.

7. Hüsrev Paşa (Deli): Bosnalıdır. Saray-ı Hümâyun’da terbiye görüp Kapıcılar kethudâsı olduktan sonra sıra ile 1419’da Konya, 1425’de Diyarbekir ve 1434’te Haleb Beylerbeyi olmuştur. Şam ve Rumeli Beylerbeyiliği de yapan Hüsrev Paşa 1437’te Mısır valisi olmuş, 22 ay sonra 1439’te vezir olarak Dersaâdet’e gelmiştir. İkinci vezir de olmuş, 1447 yılında vefat etmiştir. Yenibahçe’de medfundur.

8. Ali Paşa (Hadım): Sultan Bayezid hizmetçilerinden olup, Konya, Semendire ve İşkodra kumandanlıklarında bulunmuş, müteâkiben Rumeli Beylerbeyi olmuştur. 1487’de vezir olup, 1491’de Mora’yı fethetmiştir. II. Vezir de olan paşa, 1501’de Sadrazam olmuştur. 1503’da azl olunmuşsa da 1506’da ikinci defa sadrazam olmuştur. 1511’de Şeytan Kulu harbinde Çubuk Hanı yakınında şehit düşmüştür.

9. Şehzâde İkinci Selim: Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu olup 1522 yılında doğmuştur. Önce Manisa Sancakbeyliği görevinde bulunmuş, daha sonra Konya valisi olmuştur. 1560 yılında, kardeşi Bâyezid ile Konya Muharebesi olarak bilinen muharebeyi yapmış, 1566 yılında ise babasının ölümü üzerine Osmanlı tahtına oturmuştur.

10. Hüseyin Paşa: Çandarlı-zâde II. İbrahim Paşa’nın oğludur. 1523’te Konya ve 1526’da Haleb Beylerbeyi olmuştur.. Daha sonra Diyarbekir Vâlisi olmuş, 1533’ tarihinden sonra da ölmüştür.

11. Mahmut Paşa: Enderunda yetişip ümera sınıfından olmuş bir aralık İran’a gidip, oradan sefaretle Bayezid’e gönderilmiştir. I. Selim zamanında birkaç defa İran seferine katılmış, sonra Konya Beylerbeyi olmuştur. 1527 yılında şehit olmuştur.

12. Hurrem Paşa: İskender Paşa mahdûmudur. Kanûnî Sultan Süleyman zamanında Karaman Beylerbeyi olmuştur. Zünnun şakî ile yapılan muharebede Kayseriye Beyi ve Kadı Muslihuddin ile beraber şehid olmuştur.

13. Cafer Paşa: Bursalıdır. Emir Gâzi’nin oğlu olduğu için orada bir zaman Nakibü’l-eşrâf olmuştur. Sonra Pîr Mehmed Paşa tarafından üç tuğ verilip, Karamân’a Beylerbeyi ta’yin olunmuştur. Daha sonra azledilerek, Bursa’da emekli olmuş, Kanuni  Sultan. Süleyman devrinde de ölmüştür. Bursa’da Pınarbaşı’nda medfûndur.

14. Ferhad Paşa (Solak): Sarayda terbiye görüp, Sultan II. Selim ile harpte bulunmuş ve Teke beyi olmuştur. Sonra Yemen Beylerbeyi olmuş, daha sonra oradan celb olunup, 1544’te Bağdat Beylerbeyi nasb olunmuştur. 1546’da ayrılmış, 1560’da Karaman Beylerbeyi olmuştur. Sonra tekrar Bağdat Valisi olmuş ve, orada vefât etmiştir.

15. Kuru Ali Paşa: Kısa bir müddet Konya valiliğinde bulunmuştur.

16. Şehzâde Bâyezid: Kanuni Sultan Süleyman’ın oğludur. 1525’te doğmuş ve bir müddet Karaman valiliğinde bulunmuştur. 1559 yılında ölmüştür. Naaşı Sivas’a defn edilmiştir.

17. Şehzâde Mustafa: Kanuni Sultan Süleyman’ın oğludur. 1515 yılında, babası Manisa Sancakbeyi iken doğmuştur. İyi tahsil görmüş, ahlakı ve ciddiyeti ile Osmanlı münevverleri tarafından takdir edilmiştir. Önce Manisa Sancakbeyi, sonra Amasya ve Konya valiliğinde bulunmuştur. 1553 yılında, saray entrikalarının bir sonucu olarak, İran seferine gitmekte olan ordunun konakladığı Karaman Ereğlisi’nde, babası tarafından boğdurularak öldürülmüştür.

18. El-Hâc Ahmed Paşa (Doğancı):

Kızıl Ahmed Paşa ahfâdından ve İsfendiyar sülâlesindendir. Enderûn’da çakırcıbaşı olmuştur. Temmuz 1556’da Büyük Mîr-âhur ve Ocak 1558’de Konya ve sonra Rumeli Beylerbeyi, 1564’de Şam, 1571’de ikinci defa Konya valisi olmuştur. Daha sonra Sultan II. Selim ve III. Murad’a nedim olmuş 1588 yılında ölmüştür. Yaşı yüzü geçmiş iken Padişah ile sayd ve şikâra gider, doğancılıkta mâhir bir zattır.

19. Haydar Paşa: 1555-1558 yılları arasında Konya valiliğinde bulunmuştur.

20. Süleyman Bey: Uzun yıllar İstolni Belgrad Beyliğinde bulunmuştur. 1558 yılında Enderûn-ı Hümâyun’dan çıkıp, bölük ağalıklarına nail olmuş. Sonra Karaman Beylerbeyi olup, 1566 Zigetvar muharebesinde, İstolni Belgrad’da, vefat etmiştir.

21. Hüseyin Paşa (Lala, Tütünsüz): Pertev Ahmed Paşa akrabasındandır ve Saray-ı Hümâyun mahreclerindendir. 1551’de Budin Beylerbeyi 1560’ta Sultan II. Selim’e, şehzadeliğinde lâlâ ve vezir olmuş,. Cülus-ı Hümâyununda da önce 1566’da, Anadolu Valisi ve 1568’de Konya Eyaletiyle Kıbrıs Muhafızı ve oradan Rumeli Beylerbeyi olmuştur. Tekrar kubbe veziri olmuş,. 1572’de Dersaâdet’de ölmüştür. Eğrikapı’da medfûndur.

22. Şehzâde II. Selim: 1566-1569 yılları arasında ikinci defa Konya valisi olmuştur.

23. Mehmed Paşa (Güzelce): Ümerâdan olup, 1564’te Basra Beylerbeyi olmuş,. 1565’te azledilmiştir1577 yılında Konya Valiliğine getirilmiş, bir müddet sonra da vefat etmiştir.

24. Mehmed Paşa (Korucubaşı): Gürcü asıllıdır, Tiflis Beyi olup, 1588’de İran’dan Osmanlı devletine sığınmıştır. Kendisine Konya Beylerbeyliği verilip, az müddet görevde bulunduktan sonra ölmüştür.

25. Mehmed Paşa (Koca): Ümerânın ileri gelenlerindendir. 1588’de Konya, 1590’da Diyarbekir, sonra Kefe Valisi olmuş, 1593’te vefat etmiştir.

26. Hızır Paşa: Saraydan çıkıp, 1582’de Van Beylerbeyiliğine atanmış, sonra Konya ve 1592’de Tameşvar Valisi olup, vezirliğe yükselmiştir. Uzun süre kubbe-nişîn olup Nisan 1603’te Tuna Muhafızı, 1605’te Budin Muhafızı olmuştur. 1607’de Üsküdar’a atanmış, bir müddet sonra da vefat etmiştir.

27. Ahmed Paşa: Mihaliclidir. Çavuş iken Galata emini olmuştur. 1591’de Basra Beylerbeyi, sonra Çıldır ve Karaman, 1593’te de Bosna Beylerbeyi olmuştur. Harpte görevli olarak bulunmuş, Tameşvar ve 1598’da Budin ve tekrar Tameşvar, sonra 1598’de Maraş Beylerbeyi olmuş, 1600 yılında da ölmüştür.

28. Hasan Paşa (Kirli): Siyavuş Paşa mensuplarından olup, Mirâlem ve Başkapıcıbaşı olmuş ve 1587’de Temaşvar Beylerbeyi olup, Mayıs 1590’da Anadolu Beylerbeyi ve daha sonra Karaman Beylerbeyi, 1593’te Rumeli Beylerbeyi ve Haziran 1593’te vezaretle yine Tameşvar Vâlisi olmuştur. 1594’te Şam Vâlisi olmuş, 1595’te de vefat eylemiştir.

29. Ali Paşa (Bostancı): Bostancı, bostancıbaşılık görevlerinde bulunmuş, daha sonra Maraş Beylerbeyi olmuştur. 1592’de Haleb, 1593’de Şam, hemen sonrasında Kıbrıs ve 1594’te Konya ve müteâkiben Rakka Beylerbeyi olmuş, 1596 yılında Goviş muharebesinde düşmana esir düşerek, şehit olmuştur.

30. Halil Paşa: 1586’da Konya valisi olmuştur.

31. Ramazan Paşa (Lâlâ): Maliyeden yetişip, 1587’de Anadolu Defterdârı ve sonra Başdefterdar olmuştur. Sonra Sultan III. Mehmed’e lâlâ olup, 1592’de Kefe Beylerbeyi, 1594’te Karaman ve 1598’de Kıbrıs Beylerbeyi olup, 1604’te vefat etmiştir.

32. Pirî Paşa: Mâliye işlerine aşîna olduğu için 1594’te Anadolu Defterdârı ve sonra Ordu defterdârı olmuştur. 1595 yılında Karamân Beylerbeyi ve Silistre Muhafızı olmuş, 1595’te vefât etmiştir.

33. Sinan Paşa (1587-1588): Maliyeden yetişmiş, Mısır defterdarı olarak görev yaptıktan sonra. Mısır Beylerbeyi olmuştur. Daha sonra bu görevden azledilmişse de. Bir müddet sonra Maraş ve Konya valisi olmuş, 1597’de vefat etmiştir.

34. Hacı İbrahim Paşa: Kısa bir süre Konya valiliğinde bulunmuştur.

35. Nuh Paşa: Maliye mensubu olup 1587’de Karaman ve sonra Diyarbekir defterdarı, Kasım 1591’de Kıbrıs, 1592’de Sivas Beylerbeyi, 1594’te başdefterdar olmuştur. Bu görevden azledilerek, 1597’de Konya ve sonra Anadolu Valisi olmuştur. 1602’de Vezir-i kubbe-nişîn ve Anadolu’ya serdar olup, 1603’te azl ile vezaretten uzaklaştırılarak, Darende’de mütekâiden ikâmeti emrolunmuş ve orada vefât etmiştir.

 

---

[1] Bu kısım büyük oranda (Mehmet Süreyya, Sicill-i Osmanî Yahut Tezkire-i Meşâhîr-i Osmaniye, Matbaa-i Amire Dersaadet, 1311) isimli eserden alınmış ve sadeleştirilmiştir.