MESNEVİ

MESNEVİ

Bekir ŞAHİN       

 

 

 

Milletler Yetiştirdikleri

Büyük insanlarla tanınır ve anılırlar.  Mevlana’da Milletimizin yetiştirdiği büyük insanlıktan biri mensubu olduğu düşünce ve inanç dünyasının, müsamaha anlayışını sevmeyi ve saymayı işleyip ön plana çıkaran bir müteferriktir.

 

 

 

 

Hz. Mevlana dünya var oldukça hoşgörünün sembolü olarak kalacak ve iyilikle anılacaktır.

Hz. Mevlana Horasandan alıp getirdiği aşk ateşini Anadolu’nun bağrında Konya’da kemale erdirmiş bir mutasavvıf ve bir ilim adamı olarak gönüller yapmaya ve yakmaya devam ediyor.

 

 

 

Farklılıkları birer zenginlik olarak görmeyi insana bakış açısının temeline kayan Hz.Mevlana barış ve hoşgörünün en zirve isimlerinden biri olmasıyla düşünce dünyasında büyük bir çığır açmış ismini günümüze kadar taşımayı bilmiştir.

Fikirleri çağı aşarak günümüze kadar gelmiştir.

 

  Tarihte milletlere asırlarca takip edecekleri istikametleri göstermeyi başarmış büyük büyük âlimler vardır. Bu alimlerinde eskimeyen söz ve fikirlerini bize kadar ulaştıran  onların önemli eserleridir. Biz onları ancak eserlerinden tanıyabilir, öğrenebiliriz. İlerlemenin ve yükselmenin ilk şartı da geçmişi iyi bilmektir. Çünkü herhangi  bir konuda çalışan insan, geçmişte o hususla ilgili yapılan çalışmaları bilmez, o konudaki eserleri tanımazsa, belki de çalışmaları sonunda eskilerin tekrarından öteye gidemez. Bu itibarla ilim erbabının, kendi ihtisas alanlarına giren-bazıları sonradan basılmış olsa bile hattatlar tarafından büyük bir titizlik ve emekle yazılıp kütüphane köşelerini süsleyen paha biçilmez değerdeki el yazma eserleri tanımaları ve bilmeleri gerekir.                                                                                                                

         

 

Konya birçok medeniyete beşiklik etmiştir. Aynı zamanda Selçıklular’dan günümüze de bir kültür başkentidir. Bir çok önemli ilim adamanın eserleri burada toplanmış, büyük bir kısmı değişik sebeplerle günümüze ulaşmasa da yine de azımsanmayacak sayıda  eser bulunmaktadır. Bu eserlerin en önemlilerinden birisi şüphesiz Mesnevi’dir

 

Mesnevi;

Edebi bir türün adı olmasına karşın şöhreti nedeniyle Hz. Mevlana’nın bu türde yazdığı esere âlem olan mesnevi her beyti kendi arasında kafiyeli  edebi türe verilen addır.

Mevlana bu eserinde hakikatleri tasavvufi bir bakış açısıyla görünüşte daha basit olan hikâye ve temsil yolunu kullanarak beyitler halinde aktarmayı hedeflemiştir.

Türk-İslam  düşüncesinde önemli bir yere sahip olan Mevlana mesnevi adlı eserinde Kur’an ayetlerine yer vermiş bir kısım ayetleri doğrudan tefsir etmiş Kur’an kavramlara ve kanunlara yer vermiştir.

Mesnevinin oluşumunda Mevlana’nın tarihselliği perspektifiyle Kur’anı bir kültürün önemli etkisi olduğu sunumunda ise farklı kaynakların birikiminin kullanılması sonucu Kur’an’dan ayrılan yönleri olsa da Kur’an da kullanılan hikâye ve temsil üslubunun tercih edildiği tasavvufi hakikatlerini daha kolay anlaşılır bir şekilde aktarıldığı gözlenmektedir.

 

 

 

 

İçerisinde ayetler, hadisler, atasözleri, temsiller ve fıkralar bulunmaktadır. Ve yaklaşık 26 bin beyitten meydana gelmiştir.

 

 

 

•          İl: Konya

•          Kütüphane Adı: Yusuf Ağa Kütüphanesi

•          Kayıt Numarası: 6630

•          Eser Adı: Mesnevi

•          Müellifi: Mevlânâ Celâleddin Rûmi

•          Müstensih: Seyyid Hasan Gülşenî

•          Dili: Farsça

•          Yıl:1028 H.

•          Yazı Çeşidi: Ta’lik

•          Ölçü: 202*114-180*82mm

       Yaprak Sayısı:  480

•          Satır Sayısı: 19

•          Kağıt Çeşidi: Âbâdî kağıt

•          Cilt ve Diğer Özellikler: Mihrabiye  tezhipli, musanna, meşin kaplı, şemseli, şirazeli, yaldızlı  cilt

 

 

•          Bulunduğu Yer: Azerbaycan Muhammed Fuzuli Enstitüsü

•          Adı: Mesnevî

•          Müellif: Mevlânâ Celâleddin-i Rûmi

•          Müstensih: Abdussamed b. Abdülmecid

•          Numara: M-457

•          Cilt ve Diğer Özelikleri: Mihrabiye beyne’s-sütur (satır araları) nefis tezhipli, Şemseli, zencirekli, sırtı yeşil bez, kapakları kırmızı meşin kaplı mukavva ciltlidir.

 

 

 

•          İl: Konya

•          Kütüphane Adı: Yusuf Ağa Kütüphanesi

•          Kayıt Numarası: 6638

•          Eser Adı:Şerh-i Mesnevî

•          Müellifi:Sarı Abdullah Efendi

•          Müstensihi: Sarı Abdullah Efendi

•          Dili: Türkçe

•          Yıl: 998 H.

•          Yazı Çeşidi: Nesih

•          Ölçü: 288*175-225*122mm

•          Yaprak Sayısı:  382

•          Satır Sayısı: 19

•          Kağıt Çeşidi: İnce âbâdî kağıt

•          Cilt ve Diğer Özellikler: 1b sayfası nefis tezhipli ve sayfa kenarları altın yaldızlıdır.  Sırtı ve kenarları meşin, orijinal ipek dokuma kumaş kaplı,mıklepli ve şirazeli ciltlidir.

 

 

 

 

Sarı Abdullah Efendi

 

Ömrü boyunca devletine hizmet, ilim ve ibâdetle meşgûl olan Sarı Abdullah Efendinin çeşitli tasavvuf büyükleriyle münâsebeti olmuş, kendi eserinde; aslen Bayramî, meşrebce Celvetî, terbiyece Mevlevî olduğunu belirtmiştir. Bayramîlerden; İdris-i Muhtefî ve talebesi Hacı Kabaî'den ve onun da talebesi Beşir Ağa'dan feyz aldı. Celvetîlerden Azîz Mahmûd Hüdâyî ve Mevlevîlerden Mesnevî şârihi Ankaravî'nin feyzinden istifâde etti.
İlimdeki üstünlüğü yanında hat sanatında da üstâd olan Sarı Abdullah Efendinin, reîs-ül-küttâb iken yazdığı, Abdülmecîd Sivâsî Dergâhının Vakfiyesi, sanattaki üstünlüğünün isbâtıdır. . Abdullah Efendi "Abdî" mahlası ve"Sarı" lakabıyla meşhûr oldu. 1660 (H.1071) senesinde İstanbul'da vefât edip, Topkapı'dan Maltepe'ye giden yolun kenarında, set üstüne defnedildi


Neşâtî AhmedDede ve Şâir Cevrî gibi pekçok talebe yetiştiren ve birçok kıymetli eserin sâhibi olan Sarı Abdullah Efendinin en meşhûr eseri, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin Mesnevî'sine yaptığı; Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî adındaki Türkçe şerhidir. Eser İstanbul'da basılmıştır.