NAMIK PAŞA

(1804-1892) Osmanlı Bahriye Nazırı İstanbul'da doğdu; babası Osmanlı Divanı'nda öğretmen olan Halil Ramis Ağa, dedesi Ümmeti Konevî , Antalya Akseki'nin Cevizli köyünden İstanbul'a geldi. Ondört yaşına kadar babasından eğitim aldı, sonra 1816'da Divanı Hümayün'de şakird oldu. On dokuzuncu yüzyıl Osmanlı devlet adamıdır. Seksen sekiz yıllık ömründe, İlber Ortaylı'nın deyimiyle Osmanlı'nın "en uzun yüzyılı"nı hem etkileyen, hem de bu yüzyılın gelişmelerinden etkilenmiş bir şahsiyettir. Beş ayrı sultan döneminde yaşamış ve dördüne hizmet etmiştir. Mekteb-i Harbiye'yi (şimdiki Kara Harp Okulu'nu) kurmuş, iki kere Bağdat Valisi olarak görev almış, Osmanlı Devleti'nin ilk Londra Büyükelçisi olmuş, Serasker atanmış ve Şeyh-ül Vüzera ünvanıyla taltif edilmiştir. 1843'te vezir olarak terfi etti ve sonra Müşir olarak Arabistan Ordus’unun başına geçti. 1851'de Irak ve Hecaz orduların başındaki Müşir olarak atandı. Bağdat Valisi olarak görev aldı. Ancak bir yıl sonra İstanbul'a geri çağrıldı. İstanbul dönüşünde 1852'de Tophane Müşiri sonra 1853'te Ticaret Nazırı olarak atandı. 1856'de Cidde Valisi, 1860'de Askeri Kurul Başkanı, sonra Serasker olarak görev aldı. 1861'de ikinci kez Bağdat Valisi olarak atandı. Bu kez yönetimindeki topraklar, günümüzdeki Irak'a tekabül eder, zira Basra ve Musul vilayetleri de kendisine bağlanır. İstanbul'a dönüşünde bugün İstanbul Üniversitesi olarak işlev gören Harbiye binasını inşa ettidi. Namık Paşa hayatının son yıllarını arazisi Kabataş'tan Ayaspaşa'ya kadar olan konağında geçti. Konağının bulunduğu Gümüşsuyu'nda "Namık Paşa Yokuşu" onun adını taşımaktadır. Dört kez evlenmiş, ancak bir eşinden boşanmıştır. On bir çocuğu olmuştur. Bugün ahfadı Türkiye'den başka Mısır'da, Ürdün'de, ABD'de, İngiltere'de, Fransa'da ve Hindistan'da yaşamaktadır. Ahmet Fevzi Paşa ile Mektebi Hayriye’yi kurmuş; günümüzde İstanbul Üniversitesi binası olarak kullanılan binayı ise Daire-i Umur-u Askeriye (Genel Kurmay Başkanlığı) olarak inşa ettirmiştir. Paşa genç yaşlarında Şabaniye tarikatı büyüklerinden Kuşadalı Mehmed efendiye intisab etmiştir. İngilizce, fransızca, arapça ve farsçayı çok iyi bilen paşa Redhouse isimli sözlük hazırlanırken yardımcı olmuş ve ilk basımlarda kendisine teşekkür yazılmıştır.. İngiltere seyahatine ait tuttuğu notlar Tarih ve Hayat Mecmuası'nda 6 bölüm halinde yayınlanmıştır. Namık Paşa’nın Konya’nın Dolav mahallesinde 1886 yılında yaptırmış olduğu bir cami bulunmaktadır. 1892 yılında vefat eden Namık Paşa’nın istirahatgâhı Karacaahmet Mezarlığı’nın 7. Ada F bölümünde,Ayşe Hatun Çeşmesi’nin karşısında, Üsküdar-Kadıköy yolunun Nuhkuyusu Caddesi ile birleştiği yerde, duvar dibinde bulunmaktadır. Mezar taşının Türkçesi şöyledir: “Bu, vezirlerin en yaşlısı, Konyalı Ümmet’in oğlu Hasan’ın oğlu Halil Ramiz’in oğlu Halvetî Şabanî Mehmed Emin Namık Paşa’nınkabridir.” BİBLİYOĞRAFYA http://www.mercekport.biz/asker-siyasetci/18179-mehmed-namik-pasa-print.html Akalın, Şehabeddin. “Mehmed Namık Paşa.” Tarih Dergisi ıv(1953)7:127-145. Sinaplı, Ahmet Nuri. Şeyhül Vüzera, Serasker Mehmet Namık Paşa. İstanbul: Yenilik Basımevi, 1987. Kırmızı, Abdulhamit “Dâr-ı Bekâya İrtihal Eylediğinde”Pamık paşa’nın Vefatı, Mezarı ve Vasiyetnameleri, Toplumsal Tarih. S. 186, Haziran 2009,s.60-65. Sinaplı, Ahmet Nuri, ,Şeyhül Vüzera Serasker Mehmet Namık Paşa, İstanbul: Yenilik Basımevi, 1987, s. 287-288. ESİN ÇELEBİ BAYRU