TYB’DE KÜTÜPHANELER KONUŞULDU KİTAPLAR İMZALANDI

30 Mart Kütüphaneler Haftası dolayısıyla TYB Konya Şubesi’nin cumartesi konferanslarının konusu “Dünden bugüne Konya Kütüphaneleri ve Kütüphaneciler” idi. Konuşmacı Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinin Müdürü Bekir Şahin idi.

Kılınçarslan Konferans Salonunda Saat 14.00’te başlayan konferansa çok sayıda dinleyici katıldı. Kısa özgeçmişinin okunmasının ardından kürsüye gelen Yazma Eserler Bölge Müdürü Bekir Şahin kütüphanelerin dünden bugüne kültürlerin aktarılmasında, medeniyetlerin inşasında büyük bir öneme haiz olduğunu söyledi. Bekir Şahin “Bizim medeniyetimizin en önemli özelliklerinden birisi kitap medeniyeti olmasıdır. Yine aynı düzeyde önem arz eden bir başka özelliği de vakıf medeniyetine sahip bulunmasıdır. Bizim vakıf medeniyetimizde kütüphane vakıflarının apayrı bir yeri vardır.  Bir kültür başkenti olan Konya’da çok sayıda yazma eserler telif edilmiştir. Hz. Mevlana’nın mesnevisi, Divan-ı Kebiri başta olmak üzere bütün eserleri Konya’da telif edilmiştir. Risaletü’l-Envar’ı yine Konya’da yazılmış,  Sadreddin Konevi, Ebu Said Muhammed Hâdimî gibi pek çok âlim eserlerinin ekserisini bu coğrafyada kaleme almıştır. Mehmet Vehbi Efendi’nin Hülasâtü’l- Beyan Tefsiri yine Konya’da yazılmıştır.

Ayrıca Selçuklular döneminde Konya'da bulunan 20, Osmanlılar döneminde hizmet eden 30 medresede de sayısız eser telif ve istinsah edilmiştir. Bu telif ve istinsah edilen eserler Konya’dan dünya kütüphanelerine yayılmıştır.

Şu anda hizmet veren Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi, Mevlana Dergâhı İhtisas Kütüphanesi, Koyunoğlu Müze ve kütüphanesi ile Üniversitelerin ve özel şahısların ellerinde bulunan kitaplarla birlikte yaklaşık 50 bin yazma esere sahiptir. Bu eserler ilmî, tarihî nitelikleriyle, hem de sanatsal özellikleriyle önem arz etmektedir.” dedi.

Konya Bölge Yazmalar Kütüphanesi’nin 20 Temmuz 1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca hizmete açıldığını ifade eden Bekir Şahin, “İstanbul Süleymaniye Kütüphanesinden sonra en büyük yazma eserler koleksiyonuna sahip bir kütüphane Konya’dadır” dedi.  Bekir Şahin,  Konya’nın yakın çevresinden, il ve ilçelerin kütüphanelerindeki yazma eserlerinin bir kısmını devir bir kısmını da satın alma yoluyla kütüphaneye kazandırdıklarını, söyledi. Bekir Şahin şöyle sözlerine devam etti: “İstanbul Süleymaniye’den sonra en büyük Yazma Eser Koleksiyonuna sahip olan Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinin bir özelliği de ülkemizin değişik yerlerinden birçok kitabı bünyesinde barındırmakta olup, birçok il ve ilçeden kitapların devri sürmektedir. Halen bölge Müdürlüğü bünyesinde satın alma yoluyla elde edilen kitaplarla birlikte 150 koleksiyon bulunmaktadır. Çoğunluğu Arapça, Osmanlı Türkçesi ve Farsça olan el yazmaları arasında Kürtçe, Süryanice ve İbranice kitaplar mevcuttur.”

Kütüphanede verilen hizmetlere de değinen Bekir Şahin, bölge müdürlüğü ve bağlı kütüphanelerde bulunan yazma ve matbu nadir kitapların tamir ve bakımı için bir hastane kurduklarını ifade ederek kütüphanede verilen hizmetleri şöyle sıraladı:

 “Bölge Müdürlüğümüz ve bağlı Kütüphane müdürlükleri koleksiyonlarında bulunan yazma ve nadir matbu eserlerin korunması ve onarılmasıyla ilgili çalışmalar yürütülmektedir. Bunun yanı sıra bölge müdürlüğümüzün sorumluluk alanında bulunan diğer kurum ve kuruluşlar ile koleksiyonerler ve şahıslardan gelen talepleri de imkânlar dâhilinde karşılanmaktadır.

Pasif Koruma-Labaratuvar biriminde düşük sıcaklık uygulamasıyla eserler dezenfekte edilmekte, eserlerin fiziksel temizliği ve bakımı yapılmakta, kimyasal uygulama ve araştırmalarla mürekkebin sabitlenmesi ve yazma eserin buğulu makineli cihazda onarılmasına yönelik araştırmalar yapılmaktadır.

Aktif Koruma-Onarım ve bakım Laboratuvar birimlerinde biyolojik etkenlerin sebep olduğu hasarlar ve kurt yenikleri tamir edilmekte, sayfaları yapışık ve taşlaşmış eserler sulu makine tekniğiyle ayrıştırılabilmektedir. İbn-i Sina’nın El- Kanun-u fi’t-Tıb’ına dair olduğu tahmin edilen sahifelerin temizlenmesi ve ayrıştırılması üç ay gibi uzun ve titiz bir çalışmanın sonucunda tamamlanabilmiştir.

KATALOGLAMA VE TASNİF ÇALIŞMALARI

Kütüphanemizde bulunan yazmaların bir kısmı Arapça, bir kısmı Farsça, bir kısmı ise Osmanlı Türkçesi ile yazılmış kitaplardır. Değerlendirme ve sınıflamada yapılacak ilk iş kitabın hangi dilde kaleme alındığını tespit etmektir. Yazma eser, hangi dilde kaleme alındı ise o dilde uzman olan personel onun tespit fişini hazırlar. Bu fişlerde kitabın adı, dili, müellifi, cilt sayısı, tarihi, yaprak sayısı benzeri önemli bilgiler yer almaktadır.

DANIŞMA VE OKUYUCU HİZMETLERİ:

Okuyucu salonumuza gelen araştırmacıların,  sayısal ortamda saklanmakta olan yazma ve nadir eserlerden kullanıcı terminalleri aracılığı ile faydalanmaları mümkündür. Okuyucu salonunda görev yapan personelimiz gelen talepler doğrultusunda araştırmacılara bu konuda yardımda bulunmaktadır.  Araştırmacılara Cumartesi günü de dâhil olmak üzere haftada 6 gün hizmet verilmektedir.

SAYISALLAŞTIRMA VE DİJİTALLEŞTİRME

Sayısallaştırma biriminde; Bölge Müdürlüğümüze gelen yazma ve nadir matbu eserlerin, sayısallaştırma işlemi gerçekleştirilmektedir. Sayısallaştırma servisinde, 3 adet sabit, 3 adet portatif dijital çekim cihazı bulunmaktadır. Toplamda 120.000 eserin çekimi yapılmıştır. Arşivimizde toplam 22.652.050 poz ( Varak) sayısal görüntü mevcuttur.

ULUSLARARASI İLİŞKİLER

Azerbaycan’da faaliyet gösteren Kafkas Müslümanları İdaresi’nin uhdesindeki Bakü İslam Üniversitesi’nin kütüphanesinde bulunan el yazması ve Arap harfli eserlerin katalogunun çıkarılması, restore edilmesi, çalışanların eğitilmesi ve sayısallaştırılması ve koruma tedbirlerinin belirlenmesi için yerinde incelemelerde bulunulmuştur.

Bulgaristan Mestanlı Kasabası’nda bulunan Akif Atakan’a ait koleksiyonun dijital çekimleri gerçekleştirildi.

Yusuf Ağa Kütüphanesinden Çalınan Tarihi El Yazmaların tespiti için ABD'deki Pennsylvania Üniversitesin ’de incelemelerde bulunulmuştur.”

Bekir Şahin daha sonra şahısların ve zenginleştirilmiş özel kütüphanelerden de bahsetti.

1-Hacı Veyiszâde Mustafa Efendinin oluşturduğu bu zengin kütüphane, torunu Hasan Kuddusi KÜÇÜKAŞÇI tarafından Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesine 10 Haziran 2003 tarihinde bütün ilim âleminin hizmetine sunulması amacıyla bağışlanmıştır.

2-Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi;1969 yılı sonlarında başlamıştır. Hasan Hüseyin Varol'un kendi imkânlarıyla bir araya getirdiği, yaklaşık 3.000 adet eseri, ilmi çalışmalara temel teşkil etmesi ve kendisinden başka kişilerin de istifadesine sunulması maksadıyla bağışlaması, Vakfı Kütüphanesinin ilk temeli olmuştur.

3-Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi, Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu tarafından kuruldu. İzzet Koyunoğlu'nun, 1913 yılından beri topladığı yazma ve matbu kitaplarını, 4 Temmuz 1973 tarihinde Konya Belediyesine bağışlamasıyla başladı Koyunoğlu'nun koleksiyonu, 1984 yılında Konya Belediyesi tarafından yaptırılan yeni hizmet binasında ziyaretçi ve okuyucuların hizmetine sunulmuştur.

4-Kütüphane 17 Aralık 2013 tarihinde "Konya ve Mevlâna İhtisas Kütüphanesi" adı altında Konya Büyükşehir Belediyesi Mevlâna Kültür Merkezinde hizmete girmiştir.

5-Hasan Özönder, kütüphanesini 1965 yılında kurmaya başlar. İmam Hatip'te okurken hocalarının zaman zaman yaptıkları konuşmalar kendisinde bir kitap merakı uyandırmıştır. Evleri Mevlâna Türbesi'nin önünde, meşhur ifadeyle "Türbe Önü'nde" idi. O nedenle gözünü açtığında camileri, türbeleri, kütüphaneleri görürdü. Bu kültürel çevre kendisine, kütüphane kurma yönünde çok etkili olmuştur.

6-Ahmet Ergun, kitaplığının nüvesini 14 yaşında iken 1966 yılında oluşturmaya başlamıştır. O tarihte lise öğrencisi iken okumaya merakı, o tarihe kadar okumuş olduğu çocuk kitapları haricinde okuduğu ilk kitap olarak hatırladığı İsveçli yazar Kunt Hamsun'un Victoria adlı kitabıyla başlamıştır.

7-Saim Sakaoğlu, kitap sevgisi ve mesleği gereği hep kitapların arasında olmuş bir kitaplık kurmaya yönelmiştir. İlk kitap sevgisi evlerindeki küçük bir raf dolusu kitapla ilkokul ikinci sınıftan sonra tanıştığı sınıf kitaplıklarıyla oluşmuş ve gelişmiştir.

8- Ahmet Köseoğlu ve Şaban Çalış’ın Özel Kütüphaneleri: Bu kütüphanelerde de istifade edilecek çok sayıda kitap bulunmaktadır.

Program konuşmacı Bekir Şahin’e Konya Büyükşehir Belediyesi Basın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanı Ahmet KÖSEOĞLU ve Dr. Hasan ÖZÖNDER tarafından TYB Konya Şubesi adına plaket takdimi ile son buldu. http://www.tybkonya.org.tr/tybde_kutuphaneler_konusuldu_kitaplar_imzalandi-1795.html

http://www.tybkonya.org.tr/tybde_kutuphaneler_konusuldu_kitaplar_imzalandi-1795.html