Rusya Federasyonu Sn Petersburg Doğu Yazmaları

 

Bekir ŞAHİN

 

Rusya Federasyonu Sn Petersburg Doğu Yazmaları Enstitüsü’nde bulunan Türkçe el yazmaların elektronik ortamda Türkiye’ye getirilmesi konusunda Konya İl özel İdare Genel Sekreter Yardımcısı Abdüssetttar Yarar tarafından bir ziyaret gerçekleştirdik. 

 

Yazma Eserler Kütüphanesi yetkilileri ile yapılan değerlendirme sonrasında, Türkçe El Yazma Eserlerin birer kopyalarının elektronik ortamda Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kütüphanesine kazandırılması kararına varıldı.

 

Türk Dünyası Medeniyet Tarihi açısından el yazma ve arşiv belgelerinin, geleceğimizin katkısının büyük olacağı kaçınılmazdır. Bu doğrultuda; Rusya Federasyonu St. Petersburg Şarkiyat Enstitüsü Kütüphanelerinde yer alan Türkçe El Yazma Eserlerin birer kopyalarının elektronik ortamda Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi’nde toplanarak araştırmacılara sunulması amaçlanmaktadır. 

 

 Rusya Bilimler Akademisi St. Petersburg Şarkiyat (Doğu El Yazmaları) Enstitü bünyesinde Hz. Osman döneminde çoğaltılan Kur’an-ı Kerim nüshalarından birisi ile birlikte, Firdevsî’nin “Şehnâme” ve İbn-i Sîna’nın “Kanunu’t-Tıp” kitaplarının da yer aldığı yaklaşık toplam 10.000 adet Arap harfli yazma kitabın bulunduğu, bu kitaplardan 2.500 ünün Osmanlıca başta olmak üzere değişik lehçelerde yazılmış Türkçe eserlerin bulunduğu,3.000 tanesinin Farsça, 4.500 adedinin ise Arapça olduğu öğrenilmiştir. 

Hz. Osman’a atfedilen ve anılan kütüphane koleksiyonunda bulunan Kur’an-ı Kerim’in dijital kopyası alınarak, Konya Bölge Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü arşivine konulmuştur

Hz. OSMAN DÖNEMİ KURANI KERİM SAHİFESİ

Rusya Bilimler Akademisi, St. Petersburg Şarkiyat Enstitüsü tarafından yayınlanan  “Türkçe El Yazmaları Katalogu” bünyesinde sadece 1674 adet el yazmasıyla ilgili olarak 2432 açıklama yer almaktadır. Konularına göre otuz alt başlık altında toplanan bu katalogda yer alan eserlerin yanısıra katalogda yer almayan diğer eserler Türk halklarının edebiyat ve kültür tarihlerine ilişkin önemli bir kaynak niteliğindedir. 
St. Petersburg'daki Doğu El Yazmalar Enstitüsü’nün dışında St. Petersburg Rus Milli Kütüphanesi ve St. Petersburg Dinler Tarihi Müzesi'nde yaklaşık beş bin civarında bulunan Türkçe eserler arasında eserler sayısı tespit olunamayan el yazması kitapların yanısıra çeşitli tarihi belge (ferman, berat, vb.) bulunmaktadır. 

Türkiye'deki araştırmacılar için Rusya Bilimler Akademisi St. Petersburg Şarkiyat Enstitüsü tarafından ellerinde bulunan yazma eserlere ait kısmî bilgilerin yayınlandığı katalogda yer alan eserlerin ulaşılabilir hale getirilmesi kuşkusuz önemli bir hizmet olacaktır. Ayrıca Türkiye dışında bulunan Türkçe El Yazma eserlerin Türkiye’ye getirilmesi araştırmacılarımızın zaman ve mali güçlüklerinin ortadan kaldırılmasına katkı sağlayacaktır.  

Bu itibarla “Rusya Bilimler Akademisi St. Petersburg Şarkiyat Enstitüsü”  ve  “St. Petersburg Üniversitesi Doğu Fakültesi Kütüphanesi”  ile bir proje kapsamında işbirliğine gidilmesinin yerinde olacağı mutalâ olunmaktadır.

Görüşmelerin yapıldığı kurumlardaki gözlemler ve alınan bilgiler doğrultusunda projeler geliştirilip protokoller hazırlanarak adı geçen kurumlarla işbirliği yapılmasının özellikle Türk dili ve tarihi ile ilgili yeni kaynaklara ulaşmanın, ilim ve kültür arşivimizi zenginleştirmenin yanı sıra yazma ve nadir matbu kitapların konservasyon ve restorasyonu hakkında evrensel standartların belirlenmesine önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. 

Rusya Federasyonu Türkiye ile bütün alanlarda çok iyi ikili ilişkilere sahip olduklarından dolayı her iki ülke yetkili bakanlıkları aracılığı ile hazırlanacak bir protokol kapsamında Sn. Petersburg Türkiye Konsolosluğu ile işbirliği içinde proje yürütüleceği düşünülmektedir.

Yukarıda maruz hususlar çerçevesinde; görüşmelerin yapıldığı kurumlardaki gözlemler ve alınan bilgiler doğrultusunda projeler geliştirilip protokoller hazırlanarak adı geçen kurumlarla işbirliği yapılmasının özellikle Türk dili ve tarihi  ile ilgili yeni kaynaklara ulaşmanın, ilim ve kültür arşivimizi zenginleştirmenin yanı sıra yazma ve nadir matbu kitapların konservasyon ve restorasyonu hakkında evrensel standartların belirlenmesine önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Rusya Federasyonu Türkiye ile bütün alanlarda çok iyi ikili ilişkilere sahip olduklarından dolayı her iki ülke yetkili bakanlıkları aracılığı ile hazırlanacak bir protokol kapsamında, Rusya Bilimler Akademisi St. Petersburg Şarkiyat Enstitüsü”  ve  “St. Petersburg Üniversitesi Doğu Fakültesi Kütüphanesi” bünyesinde bulunan Türkçe El Yazma eserlerin dijital kopyelerinin, Sn. Petersburg Türkiye Konsolosluğu ile işbirliği içinde ile bir proje kapsamında işbirliğine gidilmesinin yerinde olacağı mutalâ olunmaktadır.