ABDÜLHAMİT BİLGE

ABDÜLHAMİT BİLGE

Bekir ŞAHİN

Abdülhamit BİLGE, 1294 (1877) tarihinde Burdur’da doğmuştur. Babası, Ali Hafız  (Döşekcioğlu) bey annesi Emine Hanım’dır.

Burdur ve çevre yörelerdeki yaygın söyleyiş ve kabule göre Hacı Hamit Hafız Hoca Efendi, 1308/1890 yılına kadar babasından akâid, tahsil etmenin yanında hıfz-ı Kur’an’ı da tamamlayarak Medreseye intisap etmiştir. Aynı zamanda  yazı ve hüsn-i hat meşk etmiştir.

1309–1310/1891–1892 yıllarında Rüşdiye’ye gitmişse de, Medreseye devam mecburiyeti olduğundan burayı bırakmıştır.

Önce Kara Müfti Mustafa Medresesinde muhtelif hocalardan sarf-nahiv ve akaid okumuştur. 1305/ 1897 senesinde Müfti Yakup Sıtkı Medresesi’ne naklederek burada, kendisinin “esas hocam” dediği Müftüoğlu Süleyman Efendi’den Mantık, Akaid ve benzeri derslerle Meânî, Bedî-Beyân, Usûl gibi dersleri okumuştur. Ayrıca eski müftilerden Fakî oğlu Halil’den ferâiz okumuştur. Tefsir ve Hadîsi “Esas Hocam” dediği  Müftioğlu Süleyman Efendi’den okuyarak 1328/ 1910 senesinde İcâzetname’sini almış ve medreselerin kapatılmasına kadar Çukur Daire’de tedrisatla meşgul olmuştur. Ayrıca Medaris-i İlmiye’nin ihdasında Tertîl-i Kur’ân ve Sarf derslerini okutmuştur.

Hacı Hamit Hafız Hoca Efendi, Medreseye devam ettiği sırada, 1314/1896 senesinde Rüşdiye Mektebi’nde açılan ilkokul öğretmenliği kursuna devam ederek başarılı olmuş ve Merkez Büyük İlkokula ikinci öğretmen olmuştur. Üç yıl süren bu öğretmenlik görevini, Medresedeki mecburi devam zarureti sebebiyle bırakmıştır.

1328/1910 yılında İcâzetname’sini aldıktan sonra, kazandığı sınav  üzerine Burdur Hacı Ahmet Mahallesi imamet ve hitabet görevine tayin olunur. Bilahare Evkaf Müdiriyyet-i Umûmiyyesince (Vakıflar Genel Müdürlüğü) Burdur Camî-i Kebîr imamet ve hitabetine, tercihen nakledilir.

3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen Şer’iye ve Evkaf ve Erkân-ı Harbiye Vekâleti’nin İlgasına Dair Kanun’la ihdas edilen Diyanet İşleri Reisliği tarafından, 30 Ocak 1925 tarihinde Burdur Merkez Vilâyet Vâizliği’ne tayin olunmuştur.

Hacı Hamit Hafız Hoca Efendi, Diyanet İşleri Başkanlığı Gezici Vâizlerinden Hüsnü Gürkaynak’ın 4 Ekim 1950 tarihinde Başkanlığa yazdığı ve Reis merhum Hasan Hüsnü Erdem’in havalesi üzerine Evrak Kaleminin 6 Ekim 1950 tarih ve 16849 sayılı kaydı ile Başkanlık Arşivine kaldırılan yazısında da ifade ettiği üzere, resmen göreve başladığı 1910 yılından 16 Haziran 1964 tarihindeki emekliliğine kadar geçen 54 yıllık hizmet süresinin tam elli yılı boyunca hatimle Teravih namazı kıldırmak gibi, muallâ ve müstesna bir hizmete imza atmıştır.

Burdur’da 18 Ocak 1965 tarihinde vefat eden Hoca Efendi’nin ilk evliliğinden bir oğlu iki kızı; eşinin vefatı üzerine yaptığı ikinci evliliğinden ise iki oğlu bir kızı olmuştur. Hepsi de vefat eden çocuklarından ilk oğlu Halil Hafız, Isparta’da imam-hatiplik; diğer oğulları Ali Haydar ve Muammer de Burdur’da müezzinlik yapmışlardır.

İslâm Mezhepleri Tarihi mütehassısı olan Prof. Dr. Ethem Ruhi Fığlalı, Hacı Hamit Hafız Hoca Efendi’nin ikinci evliliğinden olan kızı Emine Hanımdan torunudur.