CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE KONYA KÜTÜPHANELERİ

                                                                                                                  Bekir ŞAHİN

ÖZET

             Konya, birçok medeniyete beşiklik etmiş , Anadolu Selçuklu Devleti’ne de başkentlik yapmış olması kültürel derinliği ve devamlılığı olan bir şehirdir. Bu da Konya’da kurulan kütüphaneleri çok özel bir yere taşımaktadır.

            Geçmişte kültür ve tarih şehri Konya Cumhuriyet döneminde de tarihi ve kültürel hayat yönünden canlılığını sürdürmüştür. Geçmişten geleceğe köprü görevi yapan kütüphanelerin kültürel canlılığın devamında büyük katkıları olmuştur.

            İstanbul'dan sonra en fazla yazma ve nadir matbu eserlerin bulunduğu Konya ülkemizde ve dünyada hak ettiği yere gelme yolunda emin adımlarla yürümektedir..

            Konya Bölge Yazma Eserler ve Yusufağa Yazma Eserler kütüphanesi, İl Halk Kütüphanesi, Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi, Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi vatandaşların ve bazı kurumların bağışladığı kitaplarla zenginleşmeye devam etmektedir.Bu kütüphaneler kültürel derinliğin merkezi durumundadır.

Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Selçuklu döneminin yanında Osmanlı dönemine ait çok sayıda yazma eser bulunmaktadır. Orta Doğu, Kafkaslar ve Balkanların hafıza merkezi olmaya adaydır.

            Bu kütüphaneler Cumhuriyet döneminde kültür ve sanat faaliyetlerinin sürdürüldüğü ana mekânlar olarak görev yapmıştır ve yapmaya da devam etmektedir..

Anahtar Kelimeler: Kütüphane, Kitap,Yazma Eser, Cumhuriyet Dönemi, Osmanlı Dönemi, Kültür..

            Konya tarihi geçmişi, kültür ve sanat birikimiyle Türk şehirleri arasında ayrı bir yer sahiptir. Dünyanın en eski medeniyetlerini bağrında barındırmış, İlk şehir hayatı burada başlamış ve Müslüman Türkler’e ilk başkentlik yapma şerefine nail olmuştur.

            Geçmişte kültür ve tarih şehri Konya Cumhuriyet döneminde de kültür hayatımı yönünden canlılığını sürdürmüştür. Geçmişten geleceğe köprü görevi yapan kütüphanelerin kültürel canlılığın devamında büyük katkıları olmuştur.

            Konya diğer kültür kaynaklarında olduğu gibi kütüphaneler yönünden de zengin bir geçmişe sahiptir. Konya’da Selçuklular ile başlayan kütüphane geleneği Karamanlılar ve Osmanlılarla devam etmiş[1] ve Cumhuriyet döneminde de bu gelenek bozulmayarak sürdürülmüştür. İlk kütüphane Selçuklu Türkleri devrinde Emir Şemsettin Altınapa tarafından İplikçi Medresesi’nde açılmış, bundan sonra Nizamiye Hangahı’nda ve Sadreddin-i Konevî Medresesi’inde, Kutlu Melek Hatun tarafından ise Atabekiye Medresesi civarında çok sayıda kütüphaneler kurulmuştur.[2] Ayrıca Konya Halk Evi’nin de bir kütüphanesi bulunmaktaydı. Bu kütüphane 1952 yılında Milli kütüphaneye dahil edilmiştir.Konya Lisesi, Kız Öğretmen Okulu, Ortaokul  ve sanat Enstitüsü’nün de  kütüphaneları vardı.[3] Konya Lisesi’nin Arap Harfli matbu kitapları 2008 Yılında Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesine devredilmiştir.

            Osmanlı İmparatorluğu devrinde kurulan  Mevlana Dergâhı Kütüphanesi ile Yusufağa Kütüphanesi bu gün de hizmetlerine devam etmektedir.

            Cumhuriyet Dönemi’inde tüm ülkede olduğu gibi Konya’da da;ekonomik, kültürel ve sosyal kalkınmada önemli bir yeri olan kütüphane hizmetlerinin sayı ve nitelik bakımından daha iyi bir şekilde yürütülmesine gayret edilmektedir.

            Kürütür ve  Turizm Bakanlığına Bağlı Kütüphanelerin yanında, Üniversite, Vakıflar, Belediyeler kütüphane açma konusunda büyük çaba sarf etmektedirler.

1-KONYA İL HALK KÜTÜPHANESİ

A.   TARİHÇE

            İlk defa “Milli Kütüphane” adı ile 1910 yılında Konya Valisi Muammer Bey’in öncülüğü ile eski Rehberi Hürriyet Okulu içinde bir binada kurulmuştur. Kütüphanenin 1919 yılından itibaren Özel İdare’ye bağlı olarak uzun yıllar hizmet vermiştir. “Konya Kütüphanesi Özel İdareye bağlı kaldığı günlerde hiç de ilgi görmemiştir. Memurlar maaşlarını alamamışlar, kütüphanelere ödenek verilmemiştir. Kitap ve tesis ihtiyaçları karşılanmamıştır.

            1968 yılına kadar Konya Halk Kütüphanesi’nin kitap mevcudu bile 15 bin civarında idi. Bu rakamın içinde Halkevi kütüphanesinin ve Yusufağa kütüphanesinin kitap mevcutları da dahildir. 1972 senesinde Konya Kütüphanelerinin kitap mevcutları 70 bine yaklaşmaktadır. Demirbaş eşyaların değeri ise milyonun üzerindedir.

            Türkiye kütüphanelerinin kaderi, Milli Eğitim Banklığı el attıktan sonra biraz değişmeye başlamıştır. 1946 yılından sonra kütüphaneler gerçek kişiliklerine bürünmek ve hizmetlerini geniş şekilde halka yaymak imkanı bulmuşlardır.

             “Kütüphanelerimiz Cumhuriyetle birlikte biraz olsun yenilik içine itilir oldular. Kütüphane personeli o eski anlayışı bıraktı. Sabahtan akşama kadar fazla vakit öldürmenin yerini çalışmak aldı.

            Kütüphanecilerimiz 1940 yılına kadar yine de tam anlamıyla hükümetlerin ilgisini çekmiş değildir. Kendi yağları ile kavrulmaya bırakılmışlardır.

            Celalettin KİŞMİR: “Bizim çocukluğumuzda halk kütüphanesi Hacı Hasan Camisinde idi. Çoğu ile oraya giderdik. Birkaç kaba masası, sekiz on adi sandalyesi vardı. Kütüphanenin Müdürü Mesut Koman, yakından bilirdim, çok sıkıntı çekerdi. Kış günlerinde odun, kömür bulamazdı. Günlerce dış kapıya bir kağıt yapıştırır, kütüphanenin yakıtsız kaldığı için kapandığını, isteyenlerin kendisini (Hayat kıraathanesinde) bulabileceklerini bildirirdi.”[4] Diyerek o günlerin Konya kütüphanelerinin durumunu anlatmaktadır.

             Kütüphane sırayla Maarif evlerine, Şerafettin Camii yakınında bir binaya, Vali İzzet Bey zamanında da Hacı Hasan Camii ne taşınmıştır.

            Uzun yıllar Hacı Hasan Camii’nde kalan Kütüphane kuruluş hazırlıklarını burada tamamlamıştır. 1947 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü emrinde “Konya Umumi Kütüphanesi” adıyla çalışmaya başlamıştır.

            1950 yılında, daha sonra yıkılmış olan Alaeddin Tepesi’ndeki Halkevi binasının bir katına taşınmış, 1955 yılında da Anıt alanındaki Halkevi Kütüphanesini de içine alarak hizmete girmiştir. Bu bina halen Devlet Tiyatrosu olarak kullanılmaktadır.[5]

            1978 yılında Mevlana Tetkikleri Enstitüsü olarak yapılan bugünkü hizmet verdiği binaya taşınmıştır.[6]

B.   FİZİKİ YAPI

            Kültür ve Turizm Bakanlığına ait olan bina:3681 m² kullanım alanına sahip olan kütüphane. kitap ve okuyucu yönünden Konya’nın en büyük kütüphanelerinden biridir. Kütüphane okuma salonu, çocuk bölümü, süreli yayın-Prof Dr. Feridun Nafiz Uzluk bölümü, cilt atölyesi, konferans salonu, teknik işler, kitap depoları, fotokopi, internet ve idari odalardan oluşmaktadır. Toplam 310 kişilik okuyucu kapasitesine sahiptir.

            Okuma salonu: Binanın ikinci katında bulunmaktadır. 16 yaş ve üzeri kullanıcılara hizmet vermektedir. Kitaplar burada konularına göre açık raf sistemine göre yerleştirilmiştir. Bu salona gelen kullanıcı buradaki memurların rehberliklerinde istedikleri kitaba ulaşmaktadırlar. İsteyen okuyucuda kaynak kitapların dışındaki kitapları ödünç olarak almaktadırlar.

            Çocuk bölümü: 16 yaşına kadar olan çocukların yararlandığı bölümdür. Kütüphanenin zemin katındadır. Burada çocuklara yönelik kitaplar bulunmaktadır. Kullanıcılar buradaki kitaplardan kütüphanede yararlandıkları gibi ödünç alarak evlerine de götürebilmektedirler.

            Süreli yayın bölümü: Bu bölümde kütüphanenine gelen süreli yayınlar kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Konya’da yayınlanan günlük gazete ve diğer süreli yayınlarda bulunmaktadır. Konya ve Mevlana ile ilgili yayınlar burada hizmete sunulmaktadır. Ayrıca Prof. Dr. Feridun Nafiz Uzluk’un bağışladığı 6893 adet kitap burada bulunmaktadır.Bu bölümde bulunan  elyazması ve nadir matbu eserler ile hat levhaları 2006 yılında Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesine devredilmiştir.

            Konferans salonu: Binanın zemin katında bulunan bu salonda çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir

            C-TEKNİK HİZMETLER

a)    Kitap sağlama: Kütüphanenin kitaplarını satın alma ve bağış yoluyla sağlamaktadır. Bakanlık tarafından satın alınan kitaplar da kütüphaneye gelmektedir. 2007 yılında Bakanlığımızca kütüphaneye  994 adet kitap satın alınmıştır, kütüphane tarafından da 556 adet kitap satın alınmıştır. Yine 2007 yılında kütüphanenine 1321 adet kitap bağışlanmıştır

b)     Cilt işleri: Kütüphanede Bölge Cilt Atölyesi bulunmaktadır. Bu atölyede, Kütüphanenin, Bağlı şubelerin ve Konya, Karaman, Isparta’da bulunan halk kütüphanelerinin kitapları ciltlenmektedir. Yılda 2000 kitabın cildi yapılmaktadır.

D- EĞİTİCİ VE KÜLTÜREL FAALİYETLER

                        Kütüphane; “Kütüphanelerde Eğitsel Faaliyetler Yönetmeliği”ne göre önemli günler ve haftalar kutlanmaktadır.

                        Özellikle Kütüphane Haftalarında programlar hazırlanmakta,”Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği” doğrultusunda bilimsel toplandılar, açık oturumlar, paneller, konferanslar, münazaralar, şiir, resim ve kompozisyon yarışmaları ile genel bilgi ve kültür yarışmaları, kitap fuarları düzenlenmektedir. Her yarışmada derece alanlara ödüller ve yarışmaya katılanlara belgeler verilmektedir. Ayrıca kütüphaneden en çok yararlanan ve davranışlarıyla diğer okuyuculara örnek olan okuyuculara da ödüller verilmektedir. Kütüphanelere kitap bağışı yapan, ya da başka yönde katkıda bulunanlar “Kütüphane dostu” seçilerek plaket verilmektedir.

                       

E- DERLEME İŞLERİ

                        2527 sayılı Basma Yazı ve Resimleri Kanununa göre il içinde çalışan matbaalarda basılan basılı materyalleri derleyerek ilgili yerlere gönderme görevi de aynı kanunun ikinci maddesine göre Müdürlüğün görevleri içerisinde yer almaktadır.

F-ŞUBE KÜTÜPHANELER

                        1- Selçuklu İlçe Halk Kütüphanesi.:İlk defa 1967 yılında “Selçuklu Çocuk Kütüphanesi” olarak kurulan kütüphane 1984 yılında Vali İzzet bey Ödünç Verme Şubesiyle Birleşerek “Selçuklu Halk Kütüphanesi” adını almıştır,    Kule Site civarında bulunan İnönü Parkının içinde bulunmaktadır. İki salonu vardır. 2007 yılı istatistiklerine göre 11058 kitabı bulunmaktadır. 2007 yılında 14282 okuyucu yararlanmıştır.

                        2- Faik Soyman Halk Kütüphanesi.  Şeyh Ahmet Efendi Mülhak Vakfı’na ait olan Seyit Faruk Önder Kütüphanesi, Vakfın Mütevellisi olan, emekli Vali ve 13. dönem Konya eski Millet Vekili Seyit Faruk Önder tarafından 1974 senesinde kurulmuş ve hizmete açılmıştır.

            Kütüphane ilk, orta, lise ve üniversite düzeyindeki öğrencilerden başka, yediden yetmişe kitaplardan yararlanmak isteyen ve okumayı seven herkese hizmet vermektedir.           Karatay Belediyesi katlı otoparkının civarında bulunmaktadır. Bir salonu vardır. 2007 yılı istatistiklerine göre kitap sayısı 7780 dir. 2007 yılında 7281 okuyucu yararlanmıştır.

           

              3-Beyhekim Halk Kütüphanesi. Beyhekim Mahallesinde, İl Sağlık müdürlüğünün arkasında tek katlı bir binada hizmet vermektedir. 2 oda bir salonu bulunmaktadır. 2007 yılı istatistiklerine göre 7716 kitabı bulunmaktadır. 2007 yılında 5309 okuyucu yararlanmıştır.

            4- Ali Efendi Halk Hütüphanesi: 1968 yılında “Ali Efendi Muallimhanesi Çocuk Kütüphanesi” adıyla kurulan Kütüphane 1984 yılında “Çarşı Ödünç Verme Şubesiyle” birleşerek “Ali Efendi Halk Kütüphanesi” adını almıştır.

            26/06/1968 Tarihli Yeni Konya Gazetesinde Açılışla ilgili şu bilgiler verilmektedir.         “Eski müftülük binasında açılan Çocuk Kütüphanesine 20 bin liralık tesis yatırıldı.

            Şehrimiz dördüncü Çocuk Kütüphanesine kavuşmuştur. Şerefeddin Camii karşısında yakın zamanlara kadar Müftülük binası olarak kullanılan tarihi Ali Efendi Muallimhanesi’nde Konya Halk Kütüphanesi Müdürlüğüne bağlı olarak yeni bir çocuk kütüphanesi daha açılmıştır.

            Binanın Çocuk Kütüphanesi olarak kullanılması için gerekli karar ve yeter miktarda ödenek Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü tarafından temin edilmiştir. Küçük çocukların okuyup istifade edebilecekleri kitap okuma masaları, sandalyeleri, kitap dolapları modern biçimde yeni olarak yaptırılmıştır. Elli çocuğun istifade edebileceği Çocuk Kütüphanesi tesisleri için Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğünce 20 bin lira harcanmıştır.

            Ayrıca Kütüphanenin daha şimdiden 3 bin kadar ciltli kitabı vardır. Konya Valisi A. Cahit Betil yeni açılan çocuk kütüphanesi ile çok yakından ilgilenmiş ve Özel İdare Bütçesinden bir miktar kitap satın alınmasını ayrıca Kütüphaneye aynı bütçeden bir kadronun tahsis ve tayini uygun görülmüştür.

            Sessiz sedasız hizmete giren çocuk kütüphanesi küçük çocukların ihtiyaçlarına cevap verebilecek biçimde çalışmalara başlamış bulunmaktadır.”

         Uzun süre Şerafettin Camii arkasındaki mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan, tarihi binada hizmet vermiştir. Şerafettin Camii arkasındaki mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olan, tarihi binada uzun süre hizmet etmiş 1997 yılında kapatılmıştır. Bugün bu binada Turizm Polisi hizmet vermektedir,

            5- Eski garaj ödünç verme şubesi: 962 yılında Belediyeden kiralanan Tellal Pazarı içindeki binasında hizmet vermeye başlamıştır. Okuma salonu yoktur. Sadece evlere ödünç kitap vermektedir. 1988 yılı istatistiklerine göre Kütüphanede 4168 kitap mevcut olup, 1199 okuyucuya ödünç kitap verilmiştir. Daha sonra  burası hizmete kapanmıştır.

            6-Meram Halk Kütüphanesi: 1960 yılında  Meram son durakta mülkiyeti Belediye’ye ait bir binada hizmete açılmıştır.Bir süre Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünün Atatürk Stadyumu i,çindeki binada hizmet ini sürdürmüştür. Ancak yeni bina bulunamadığından 2006 yılımda kapanmıştır[7] .

             7-Sille Halk Kütüphanesi:1960 yılında, Merkez Sille Nahiyesinde Belediye’ye ait bir binada açılmıştır. Halen aynı binada hizmetini sürdürmektedir. 1988 yılı istatistiklerine göre, 5340 kitabı olup, 4847 okuyucu faydalanmıştır.

         Kütüphanede 1988 yılı itibariyle 2435 kitap mevcut olup, 15.000 okuyucu faydalanmıştır. 2007 Yılında Selçuklu Belediyesine devredilmiştir.

G-PERSONEL

Müdür (1)

Müdür Yardımcısı.(2)

Hizmetli (2)

Güvenlik Görevlisi

Kütüphaneci (1)

Memur ( 14)

Geçici İşçi (3)

Teknisyen Yardımcısı(3)

KÜTÜPHANE SAATLARİ

8,30-15,30

İLETİŞİM VE ASRES  BİLGİLERİ

İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü

Karatay/KONYA

Telefon:*90 332 351 34 25

Telefax:*90 332  350 18 60

2-KONYA BÖLGE YAZMA ESERLER KÜTÜPHANESİ

A-TARİHÇE

            Burdur İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü’nü sel basması sonucu çok değerli yazma eserlerin zarar görmesi üzerine, ülkemizin çeşitli kütüphanelerinde bulunan değerli yazma koleksiyonlarını bir araya toplamak, bakım ve onarımlarının yapılmasını sağlamak, eserleri uygun ortamlarda muhafaza ederek araştırmacıların hizmetine sunmak amacıyla kütüphanenin kurulmasına karar verilmiştir.

            Kütüphane, 1984 ile 1987 yılları arasında  müdürlüğünü yapmış olan M.Lütfi İKİZ ve Hasan Yörük’ün  azami gayret ve fedakarlıkları ve zamanın belediye encümen azası olan Hasan Ali TANER ile Servet AKDOĞAN ve  Sacit BAYSAL gibi değerli şahısların  çalışmaları sonucunda 1979 Yılında temeli atılmıştır. Binanın ilk keşif bedeli 17,376,000 TL’dir.47,893,000 TL’ye mal olmuştur.

            20 Temmuz 1984 tarihinde  zamanın Kültür ve Turizm Bakanı Mükerrem TAŞÇIOĞLU’nun katıldığı bir törenle açılışı yapılmıştır.[8].

             Konya, Anadolu Selçuklu Devleti’ne başkentlik yapması nedeniyle kültürel derinliği ve devamlılığı olan bir şehirdir. Bunun da Konya’da kurulan yazma eserler kütüphanelerini çok özel bir yere taşımaktadır. İstanbul'dan sonra en fazla yazma eserin bulunduğu Konya ülkemizde ve dünyada hak ettiği yere gelme yolunda emin adımlarla yürümektedir..

            Konya Bölge Yazma Eserler ve Yusufağa Yazma Eserler kütüphanelerinin, vatandaşların ve bazı kurumların bağışladığı kitaplarla zenginleşmeye devam etmektedir.Bu kütüphaneler kültürel derinliğin merkezi durumundadır.

            Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Selçuklu döneminin yanında Osmanlı dönemine ait çok sayıda yazma eser de bulunmaktadır. Orta Doğu, Kafkaslar ve Balkanların hafıza merkezi olmaya adaydır.

            Kütüphanenin kitaplarının bilgisayar ortamına aktarılması, yerli ve yabancı araştırmacılara büyük kolaylık sağladı. Ayrıca bu kütüphanede, tarihi yazma eserlere orijinaline çok yakın, el işçiliğiyle cilt yapılmaktadır. Yazma ve Nadir Eserler Restorasyon ve Araştırma Merkezi her geçen gün kendini yenilemektedir. Paha biçilmez önemdeki bu eserlerin bir kısmını, özel olarak çelik kasa şeklinde yapılan, ancak 3 ayrı görevlinin bir araya gelmesiyle açılabilen çok özel bir bölümde muhafaza edilmektedir. Bu özel bölmedeki eserler, hırsızlık, yangın, deprem gibi doğal afetlere karşı tam korumalı ve içinde nem dengeleyici özel düzenek ile de eserler tam olarak koruma altına alınmaktadır.

B-FİZİKİ YAPI

            Hizmet binası, bodrum katı ile birlikte 4 katlıdır. Kütüphanenin 14 çalışma odası, 4 salonu, 4 adet el yazması eserlerin korunduğu özel çelik kasa, 4 adet matbu eserlerin yer aldığı depo, 1 CD arşiv odası ile toplam kullanım alanı 723 metrekaredir.Bugün  itibariyle bina yetersiz hale gelmiştir. Konya Bölge yazma Eserler Kütüphanesi Modern bir binaya ihtiyaç duyulmaktadır.

            C-TEKNİK HİZMETLER

a)Yazma ve Nadir Eserler Restorasyon ve Araştırma Merkezi

            Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nin 20 Temmuz 1984 yılında açılmasıyla birlikte kütüphane müdürü M Lütfi İkiz tarafından son derece güzel çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. İlk önce ilgili personel kâğıt restorasyonu ve cilt sanatı üzerinde Konya ve Süleymaniye Kütüphanesinde kursa tabi tutulmuştur. Restorasyon servisi (kitap ve kâğıt üzerine),cilt servisi, kuru temizleme servisi, kimyahane, mikrofilm servislerinin ihtiyaçları giderilmiştir. Bu servislerdeki çalışmalar bir süre devam etmiştir. Ancak belli bir süre sonra teknik personelin kadro ya da kurum değiştirmesi sonucu bu bölümlerdeki çalışmalar durdurulmuştur.

            2003 yılında Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde “El Yazmalarını Koruma” dersi almaya başlamalarıyla “Yazma ve Nadir Eserler Restorasyon ve Araştırma Merkezi” aktif hale gelmiştir..

      b)-Eserlerin Korunması

      İlmi tetkikler ve çalışmalar için Üniversiteler ile her türlü yerli ve yabancı araştırmacılara hizmet veren kütüphanede kitapların muhafaza ve bakımı  şu şekildedir:

      Yazma ve eski harfli basma kitaplar ayrı ayrı depolarda muhafaza edilmektedir. Depolarda,  sabit sıcaklığın kışın 16 °C, yazın 24 °C; bağıl nem oranının %50 olması; ışık şiddetinin 50 lux’ü aşmamasına dikkat edilmektedir. Pencerelerin UV ışınlarını geçirmemesi için koyu renk perde veya UV emen filtreler ile kapatılmakta, çatı, pencere ve kapıların izole edilerek, dış  etkenlere  karşı  korumalı hale getirilmektedir.

      Kitaplar, raflara soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru, dik olarak ve ne çok sık ne de çok aralıklı olmayacak şekilde demirbaş numaralarına göre yerleştirilmektedir.

      Depoların, özellikle rafları düzenli olarak temizlenmekte ve havalandırılmakta, kitapların belli aralıklarda, yumuşak uçlu fırçalarla tozları alınmaktadır.

      Kitapların uzun süre  kapalı bir yerde  bulunmaları minyatür, tezhip ve yazılarının bozulmalarına yol açmaktadır. Bu nedenle kitaplar uygun ortamlarda havalandırılmaktadır.

      Kitaplar belirli aralıklarla tek tek elden geçirilmekte, tozları alınacak kitaplar raflardan  alınarak temiz havaya çıkartılmaktadırlar. Temizleme işi, yumuşak uçlu bir fırça ile yapılmaktadır. Elektrik süpürgesi kitapların temizliğinde kullanılmamakta, yalnızca depoların genel temizliğinde kullanılmaktadır.

      c)-Eserlerin Restorasyon ve Cilt İşlemleri

      Yazma Eserlerin Bakım ve Restorasyon işlemleri ise onarıma muhtaç olanlara cilt ve patoloji servislerinde asıllarına uygun olarak koruyucu tedbirlerin alınmasını gerektiren faaliyetleri kapsamaktadır.

      Kitapların tamir edilecek olan cilt kapakları cilt atölyesinde sırası gelince onarılmak üzere sökülmekte ve kapağın yüzü tahrip edilmeden çıkartılmaktadır.  Aslına ve devrine uygun bir şekilde onarıldıktan sonra tekrar cildine yerleştirilmektedir

      d)Dijital çekim servisi

      Kütüphaneye sağlanmış olan Yazma Eserler uzman personel denetiminde öncelikle kontrol edilerek sayfaları dağınık olanlar düzenlenir, numarasız olan varaklara numara verilerek çekime hazır hale getirilir.

      Varak sayısı fazla olan ve şirazesi çok sıkı olan kitaplarda oluşacak  bombeliği gidermek için kitaplara zarar vermeyecek şekilde cam benzeri şeffaf levhalardan faydalanılmakta ve kitabın açık olan iki tarafı arasında dengenin sağlanması için cilt altları karton benzeri cisimlerle beslenmektedir.

      Çekim esnasında görüntü netliğinin sağlanması için titremenin önlenmesine, Yazma eserlerin cilt, tezhip, minyatür ve ebru gibi sanatsal özelliklerinin bozulmaması için kitapların özenle çekilmesine dikkat edilmektedir.

      Çekimler; özel bir çalışma ortamında  yapılmaktadır. Yazma eserlerin güvenliği açısından çekim görevlilerine  tutanakla  teslim edilip alınmasına da özen gösterilmektedir.

      Çekime hazır olan yazma eserlerin özel objektifli dijital fotoğraf makineleriyle eserlerin boyutlarına göre ayarlanabilen, zararlı UV ışık içermeyen ışık düzenine sahip,  90 derecelik dik açıyla çekim yapabilecek şekilde hazırlanmış olan çekim düzeneği kullanılmaktadır.

      Eserlerdeki sanatsal özelliklerin daha net görülebilmesi için  yüksek çözünürlük kullanılması gerekmektedir.  Uluslararası  standartlar doğrultusunda dijital çekimlerde 300 dpi çözünürlük kullanılmaktadır.

      Çekimleri tamamlanan eserler  CD-Rom’lara   JPEG dosya yapısında ve her eser  tek tek CD-Rom’a yüklenmek  koşuluyla aktarımları yapılmaktadır. Ayrıca bu CD-Romların  harici bir sabit disk'e de yedekleri alınmaktadır.

      Donanım kapasitesi  ve erişim hızı  verilerin saklanmasında  ve erişimde  önemli faktörler olduğu için  özenle seçilmektedir. Bu kapsamda arşivlenen veriler, "Tiff." ve ".jpg" formatında  hazırlanıp Internet üzerinden araştırmacıların hizmetine  sunma amaçlı  çalışmalar devam etmektedir. Araştırmacılar kısa bir zamanda sanal ortamda kütüphaneye gitmeye gerek kalmadan  istedikleri eserlerin dijital kopyalarına  ulaşabilecekler ve ücretini ödeyip, kopyaları elde edebileceklerdir.

D-KOLEKSİYON

            Konya Selçuklunun Başkentidir. En eski yazmalar da o dönemde yazılan Saddin Konevi İbni Arabi ve Hz. Mevlana gibi zamanın büyük alim ve mütefekkirlerine ait eserler kütüphanenin dikkat çeken kitaplarıdır.. Bunun Yanında Hacı Bektaş Veli’nin kütüphanesi de buradadır.. Tıp Yazmaları konusunda da dünyanın en zengin koleksiyonuna sahiptir diye biliriz. Mevlevilikle ilgili, İbni Arabi’yle alakalı eserde hiçbir kütüphanede bulunamayacak sayıdadır. İmamı- Gazalliden İmam-ı Azama yüzlerce ilim adamı, düşünür mutasaffın eseri kütüphanede bulunmaktadır. Anadolu’nun en kapsamlı koleksiyonunu depolarında saklayan önemli bir kütüphane hüviyetine sahiptir.

a)Sağlama:

 Bugüne kadar Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi koleksiyonunda devir, bağış ve satın alma yoluyla sağlanmış kayıtlı ve halen tasnifi yapılarak kayıt altına alma çalışmaları devam eden 83.602 adet kitap bulununmaktadır.. Devir yapılan kütüphane sayısı en son Elazığ Müzesi Kütüpkhanesi’yle birlikte 62’ e ulaşmıştır.

BÖLGE YAZMA ESERLER KÜTÜPHANESİNE DEVREDİLEN KÜTÜPHANELER.

SIRA NO	KOLEKSİYON ADI	TEPİT  İŞLEMLERİ BİTMİŞ OLANLAR		TESPİT İŞLEMLERİ DEVAM EDENLER
		YAZMA	MATBU	YAZMA	MATBU
1	Adana İl Halk Kütüphanesi	29	------------------	------------------	------------------
2	Adıyaman İl Halk Kütüphanesi	74	------------------	------------------	------------------
3	Aksaray İl Halk Kütüphanesi	99	1	------------------	------------------
4	Ankara (Cebeci İl Halk Kütüphanesi)	12	2449	------------------	39871
5	Antalya (Akseki İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	------------------	322	------------------
6	Antalya (Elmalı İlçe Halk Kütüphanesi)	703	------------------	------------------	------------------
7	Antalya (Tekelioğlu İlçe Halk Kütüphanesi)	2	38	------------------	------------------
8	Aydın İl Halk Kütüphanesi	14	1046	------------------	------------------
9	Bor İlçe Halk Kütüphanesi	2	------------------	587	------------------
10	Burdur Halk Kütüphanesi	79	------------------	1622	------------------
11	Çanakkale İl Halk Kütüphanesi	9	1609	------------------	------------------
12	Denizli (Acıpayam Halk Kütüphanesi)	5	------------------	------------------	------------------
13	Denizli İl Halk Kütüphanesi	15	------------------	9	30
14	Elazığ İl Halk Kütüphanesi	------------------	------------------	332	------------------
15	Muğla (Fethiye İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	34	------------------	------------------
16	Gaziantep Halk Kütüphanesi	392		------------------	------------------
17	Gaziantep (Kilis İlçe Halk Kütüphanesi)	69	1253	------------------	------------------
18	Hatay Halk Kütüphanesi	------------------	------------------	120	------------------
19	Isparta (Atabey Halk Kütüphanesi)	------------------	------------------	14	------------------
20	Isparta (Halil Hamit Paşa İl Halk Kütüphanesi)	388	------------------	4	------------------
21	Isparta (Keçiborlu Aydoğmuş İlçe Halk Kütüphanesi)	1	------------------	------------------	------------------
22	Isparta (Senirkent İlçe Halk Kütüphanesi)	3	------------------	------------------	------------------
23	Isparta (Şarkîkaraağaç İlçe Halk Kütüphanesi)	117	114	------------------	------------------
24	Isparta (Uluborlu İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	120	------------------	------------------
25	Isparta (Yalvaç İlçe Halk Kütüphanesi)	247	------------------	51	------------------
26	İzmir (Atatürk İl Halk Kütüphanesi)		2330	------------------	------------------
27	Kahramanmaraş	------------------	-----------------	293	------------------
28	Karaman Halk Kütüphanesi	391	1055	------------------	------------------
29	Karaman Müze Müdürlüğü	------------------	9	------------------	------------------
30	Karapınar Kaymakamlığı	------------------	------------------	------------------	110
31	Konya (Akşehir İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	------------------	488	------------------
32	Konya (Beyhekim Kütüphanesi)	------------------	------------------	------------------	1007
33	Konya (Beyşehir Doğanbey Halk Kütüphanesi)	52	------------------	------------------	------------------
34	Konya (Ereğli İlçe Halk Kütüphanesi)	20	14	------------------	------------------
35	Konya (Hadim İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	2	------------------	------------------
36	Konya (Hadim-Avşar Halk Kütüphanesi)	------------------	15	------------------	------------------
37	Konya İl Halk Kütüphanesi	------------------	1	448	58
38	Konya İl Kültür Müdürlüğü (Tömek Camii)	------------------	1	------------------	------------------
39	Konya (Kadınhanı Halk Kütüphanesi)	------------------	19	------------------	------------------
40	Konya (Karkın Kütüphanesi)	------------------	3	------------------	------------------
41	Konya (Mevlana Müzesi)	------------------	5	------------------	------------------
42	Konya (Seydişehir Halk Kütüphanesi)	------------------	7	------------------	------------------
43	Konya Lisesi	------------------	------------------	------------------	383
44	Konya Milli Eğitim Müdürlüğü (Milli Eğitim Arşivi)	------------------	------------------	98	------------------
45	Kültür ve Turizm Bakanlığı	254	125	------------------	------------------
46	Malatya İl Halk Kütüphanesi	16	------------------	------------------	------------------
47	Malatya (Darende Sadrazam Mehmet Paşa İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	4	671	------------------
48	Manisa (Akhisar İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	------------------	------------------	1560
49	Mardin İl Halk Kütüphanesi	189	1900	7	------------------
50	Mersin	1	726	------------------	------------------
51	Muğla Hoca Mustafa Efendi Halk Kütüphanesi	19	2820	------------------	------------------
52	Muş	3	------------------	------------------	------------------
53	Müze Müdürlüğü	1	------------------		------------------
54	Nevşehir Damat İbrahim Paşa İl Halk Kütüphanesi	------------------	------------------	------------------	1099
55	Nevşehir (Hacıbektaş İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	------------------	287	------------------
56	Nevşehir (Uçhisar İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	90	------------------	------------------
57	Nevşehir (Ürgüp Tahsinoğlu Halk Kütüphanesi)	------------------	446	------------------	------------------
58	Niğde İl Halk Kütüphanesi	509	------------------	353	38
59	Osmaniye (Düziçi İlçe Halk Kütüphanesi)	------------------	7	------------------	------------------
60	Şanlıurfa İl Halk Kütüphanesi	------------------	279	268	------------------
61	Tekirdağ Namık Kemal İl Halk Kütüphanesi	333	1001	------------------	------------------
62	Van İl Halk Kütüphanesi	97	------------------	------------------	------------------
	Muhtelif Resmi Devirler		22
	DEVİRLER GENEL TOPLAM	YAZMA	MATBU	YAZMA	MATBU
		4145	17540	5974	44156

Devir :

YazmaToplam:10,119

Matbu Toplam:61696

Devir Genel Toplam:71,815

Satın Alma:

 Yazma: 2074

Matbu:384

Satın alma Genel Toplam:2458

Bağış:

 Yazma:1073

Matbu:8256

Bağış Genel Toplam:9329

Genel Toplam ;

Yazma:13266

Matbu:70336

Genel Toplam:83602

  b)Faydalanma:

            Araştırmacılar, kütüphanede yazar adı, kitap adı ve "Dewey Onlu Sınıflama" sistemindeki konu numarasına göre hazırlanmış olan kataloglardan ve bilgisayar ortamında oluşturulmuş Yordam 2001 isimli veri tabanı ile bu üç ana arama başlığına ek olarak yayın türü (el yazması, basma), dil, sınıflama, sağlama, tarih vb. olmak üzere 41 farklı şekilde arama yapabilmektedirler. Aradıkları kitapları tespit ettikten sonra kendilerine verilen kitap isteme fişlerini doldurarak depo memurlarından istedikleri kitapların  CD’lerini alabilirler.

                       

            Kütüphane, üniversite personelinin ve öğrencilerin tatil günlerini dikkate alarak cumartesi günleri de nöbetçi personeliyle hizmet vermektedir.

           

c)Konya Belleği:

            Konya belleği adı altında bir bölüm oluşturulmuş, ülkemizin bütün yazma eser kütüphaneleri taranarak Konya ve kültürüyle alakalı kitap kopyaları kütüphaneye getirilmiştir. Artık bu bölüm Konya Şehir Arşivi konumunda hizmet vermektedir.

Vatandaşlarla sıcak ilişki içerisine girilerek yüzlerce kitap bağışı yapılmasına vesile olunmuştur.

d-Yurtiçi ve  Yurtdışı Çalışmaları:

            Kütüphane görevlileri Türkiye genelinde Yazma Eserlerle ilgili her konuda ihtiyaç duyulan yerlere giderek inceleme, tespit ve devir işlemleri gerçekleştirmişlerdir.

Bu kapsamda görevli idari ve teknik personel 2008 yıl içerisinde Batman, Niğde, Bor, Isparta, Yalvaç, Denizli, Manisa ve Akhisar başta olmak üzere bir çok il be ilçede inceleme ve tespitler yapmış, depo şartları uygun olmayan kütüphanelerin kitapları ile bazı süreli yayınlar ve Konya ile ilgili bir takım eserler, devren kütüphane koleksiyonuna dahil edilmiştir.     Azerbaycan ve Dubai’ye gidilmiş; Azerbaycan Fuzuli El Yazmaları Enstitüsü ve Dubai Cuma el-Macit Kütüphanesi ile teknik işbirliği ve dijital kopya değişimi protokolleri yapılmıştır.

           Dubai Cuma El Macit Kütüphanesi ile Yapılan Protokol gereği yaklaşık 13.000 eserin dijital kopyası kütüphane arşivine kazandırılmış olup tespit çalışmaları devam etmektedir.

           Ayrıca protokol çerçevesinde önümüzdeki aylarda Dubai’den aşağıda belirtilen makineler 01/09/2008 tarihinde kütüphanenine teslim edilmiştir.

            1- Restorasyon Makinesi

            2- Kuru Temizleme Sistemi

            3- Sterilizasyon Makinesi

           4- Kimyasal Destek Makinesi (Matbu Kitaplar İçin)

           5- Elyaf Karıştırıcı Mikser

            6- Sıcak Pres Makinesi  

Arnavutluk  Devlet Arşiviyle de  diyaloglarımız sürmektedir.

Şube Kütüphane:

YUSUFAĞA YAZMA ESERLER KÜTÜPHANESİ

            Yusuf Ağa, Darphane Emini ve Valide Sultan Kethüdası olduğu sırada bu kütüphaneyi yaptırmıştır. Bina emini Mehmet Sadık'tır. Bina 17 Ocak 1795 (25 Cemaziyelahir 1209) yılında inşa edilmiştir.[9] Üç adet vakfiyesinden kütüphanede bir tanesi mevcuttur.

            Bugün pencereden bozma bir kapıdan içeri girilmektedir. Asıl kapısı Selimiye Camii'ne açılmaktadır. Bina Gödene Taşı'ndan inşaa edilmiş ve üzeri kurşunlu bir kubbe ile örtülmüştür. Altlı üstlü 22 penceresi vardır. İçinin uzunluğu ve genişliği 10.80 metredir. Kütüphane tek katlı olup kubbeyle örtülü bir salonu bulunmaktadır. Toplam kullanım alanı 110 m2'dir.

            Cumhuriyet dönemiyle birlikte yazma  ve arap harfli matbu kitaplatr burada toplanmıştır.[10]. Şu anda Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğüne bağlı olarak hizmet vermektedir.

            Evvelce yere hasır ve kilim serilir ve okuyucular diz çökmek suretiyle kitap okurlardı. Sonraları bu usul değişmiş, ortada geniş bir kerevet ve kerevetin üstünde büyük bir masa ve sandalyeler konmuştur. (1922).

                        Kütüphane 1927 yılından sonra Mevlana Müzesi kitaplığı ile birleştirilmiş ve bina Memurlar Kooperatifi'ne tahsis edilmiştir. Bu devrediliş Celalettin  KİŞMİR’in  Aziz BERKER’in ölümü üzerine yazdığı bir yazıda şöyle dile getirilmektedir:” 150 yıllık Yusufağa Kütüphanesi zamanın mankafa işgüzarları tarafından dağıtılmış, tarihi binası da Memurlar Kooperatifine verilmişti. Halk Kütüphanesi de Özel İdareye bağlı idi. Kışın yakacak bile vermezlerdi. Memuru, müdürü doğru dürüst maaşlarını alamazlardı. Yaptıkları hizmetlere karşılık bir emeklilik hakları bile yoktu. Bazen müdür, bazen de memurlar evlerinden koltuklarının altında gizli gizli getirdikleri odunlarla okuma salonunu ısıtmaya çalışırlardı.Oysa ki aynı günlerde zamanın Valisi olacak adam kulüplerde, meramlarda, eş dost sofralarında yüzlerce lirayı bir gecede eli ve vicdanı titremeden harcayabiliyordu.

Konya Halik Kütüphanesi’nin kuruluşu 1916 yılı olduğu halde daha bir binası bile yoktu. Fedakarlıklarla şuradan buradan toplanan kitapların toplamı üç bini geçmiyordu. Yıllarca kütüphane olarak bir camiyi kullanıyordu. Camiden çıkardılar Halkevi’ne taşıdılar kütüphaneyi. Halkevi’ni yıkacağız dediler ilk önce kütüphaneyi sürgün ettiler.

1960 senesinde bu ihanet sadece Konya’da değildi.. Yurdun her tarafından halk kütüphaneleri haysiyetsiz tecavüzlerle yok ediliyordu..Yurdun her tarafında bir yağma başlamıştı. Kütüphane binaları boşaltılıyor, nadide kıymetli yazmalar elden ele kaçırılıyordu. Kars’tan Edirne’ye kadar bütün yurt kütüphaneleri bilerek ya da bilmeyerek yağma ediliyordu” 

Bu Yağmalara  dur denilmiş ve tekrar 1946 yılından sonra Maarif Vekaleti Kütüphaneler Müdürlüğüne geçen Kütüphane 1949 yılında yeni tesis ve modern usuller ile hizmete girmiştir.[11]

 Tekrar 1946 yılından sonra Maarif         Vekaleti Kütüphaneler Müdürlüğüne geçen Kütüphane 1949 yılında yeni tesis ve modern usuller ile hizmete girmiştir. [12]

            2000 yılında meydana gelen hırsızlık olayından sonra kütüphane; Kütüphanele Genel Müdürlüğünün 16/03/2001 Tarih ve 1684 tarihli yazısıyla “”Personel verilmesi olanağı bulunmadı” gerekçesiyle randevulu sistemle hizmete başlamıştır.2004 tarihinde Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğünün teklifiyle tekrar normal mesaiye dönülmüştür.

            Araştırmacılar, Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğü'nde uygulanan prosedür doğrultusunda kütüphaneden faydalanabilirler. Ayrıca, araştırmacılar Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi'nin CD çekimleri yapılmış olan kitaplarından, oluşturduğumuz koleksiyondan özel bir program vasıtasıyla Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'nde bilgisayar ortamında da faydalanabilirler.

            Kütüphanenin 2007 Yılında Tonoz, kubbe,kavisli kısımların  kurşunları döşenmiş,elektrik tesisatı tamamen yenilenmiştir.

            Yusuf Ağa Kütüphanesi'nde 3.185’i yazma 8.631’i de matbu olmak üzere toplam 11.816 adet kitap mevcuttur. . Konevi kütüphanesi buraya nakledilmiştir. Bunlar 168 kitaptır.[13]

 Kütüphanedeki el yazması eserlerin tamamı dijital ortama aktarılmış durumdadır. Bu rakam da 666.013 poza, yani 1.332.026 sayfaya tekabül etmektedir. Ayrıca 216 eserin de mikrofilmi vardır. 2007 Yılından itibaren Nadir Matbu eserlerin de dijital kopyaları çekilmeye başlanmıştır.

F.PERSONEL

Kütüphane Personeli:

    

     * Müdür(1)

     * Müdür Yardımcısı(2)

     * Kütüphaneci(5)

     * Memur (8)

     * Ayniyay Saymanı(1)

    *Teknisyen(1)

    *Teknisyen Yardımcısı(1)

    *Memu(7)

    *Güvenlikçi (8)

    *G.İşçi (5)

KÜTÜPHANE SAATLERİ

Hafta İçi: 08:30-17,30

Hafta sonu:09:00-18:00

Hafta sonu: Kapalı (Pazar Günleri kapalı)

İletişim ve Adres Bilgileri:

Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğü

Bahçelievler Mah. Yavuz Selim Cad. No:152

Meram/KONYA

Tel:+90.332.351 12 16 

Faks:+90.332.350 72 25

E-Mail:  yazmaeserler@kulturturizm.gov.tr

Web Site: http://www.konyayazmakutup.gov.tr

3-MEVLANA MÜZESİ İHTİSAS KÜTÜPHANESİ

      

A- TARİHÇE

                                                                           

            Mevlânâ Dergâhı’nda ilk kütüphane 25. Postnişîn Mehmed Said Hemdem Çelebi (1222-1275)-(M.1807-1858) tarafından 1272 (M.1855) tarihinde kurulmuştur.  Mevlevî kaynaklarına göre Hemdem Çelebi şair, muhaddis, müfessir, hattat ve mesnevîhandır. Çelebi’nin Fatih Tezkiresin’de Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

            Mevlevî Dergâhı Müze olarak 1926 yılında açılınca binanın güney bölümünde, Yeşil Türbe’nin hemen altında yer alan Çelebi Dairesi bölümünün kütüphane yapılmasına karar verilmiş ve kitaplar buraya taşınılmıştır. Müze’nin resmi açılışından sonra Mevlânâ Müzesi (Konya Asar-ı Atike Müzesi) Kütüphanesi içinde 27 Mayıs 1927 Pazar günü saat 14.00 de ayrıca bir de resmi açılış yapılmıştır.

            Mehmed Said Hemdem Çelebi, 1854 yılında Dergâhta bulunan kitaplarla birlikte çeşitli yerlerden topladığı kitapları envanter defterine kayıt ederek, kitapları dört ayrı mühürle mühürlemiştir. Kütüphanenin ayrıca yazılı bir vakıfnamesi mevcut değildir.

           

            Kütüphane yapılmadan önce Çelebi Dairesi olarak bilinen bu odada Dergah Şeyhleri misafir kabul ediyorlardı. Kütüphanenin kuzey duvarı üzerinde bir pencere vardır. Bu pencere Dergâhın içerisine açılmaktadır. “Niyaz Penceresi” diye meşhurdur

B-FİZİKİ YAPI

            Mevlânâ Müzesi İhtisas Kütüphanesi 1989 yılında harabiyeti nedeniyle “ Konya ve Mülhakatı Eski Eserleri Sevenler Derneği “ tarafından onarılmıştır. Kapı, pencere ve tavan ahşaplarının tamamı aslına uygun olarak yenilenmiştir. Saçak ahşapları ile birlikte çatı kurşunlarının da yenileme çalışmaları için 29.000.000.- TL. Harcanılmıştır.

C-KOLEKSİYON

Mevlevî Dergâhı 1926 yılında Müze olarak ziyarete açıldıktan sonra, kütüphanedeki kitaplar yeniden tasnif edilmiş ve envanterleri yenilenmiştir. Kütüphanede kayıtlı olan yazma eserlerden cilt, hat ve tezhip yönünden kıymetli bulunan 400 yazma eser diğer yazma eserlerden ayrılarak “Müzelik Eserler”  bölümüne alınmış ve envanterleri yapılmıştır. Diğer yazma ve basma eserler ise kütüphane envanter defterlerine kaydedilmiştir. 1992 yılı sonunda Mevlânâ Müzesi İhtisas Kütüphanesi’nde 7238 adedi basma ve 2250 adedi yazma olmak üzere toplam 9488 adet kitap mevcuttur.

            Yazma Eserlerin tamamı, Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi ile işbirliği yapılarak 2006 yılında dijital ortama alınmıştır.

            İhtisas Kütüphanesi’nde bulunan yazma eserler üzerindeki ilk çalışma 1951 yılında “XXII. Milletlerarası Doğu Ülkeleri Kongresi”’nde yayınlanan bir tebliğdir. Bu tebliğde kütüphanede bulunan yazma eserlerden seçilmiş 150 eserin bibliyografik künyeleri verilmiştir. Daha sonra ki çalışma ise 1960 yıllarda rahmetli Abdülbâki GÖLPINARLI tarafından yapılmıştır. Son derece ilmi olan bu çalışma üç cilt halinde “Mevlana Müzesi Yazma Eserler Kataloğu” adıyla, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Türk Tarih Kurumu Matbaasında bastırılmıştır.

            Rahmetli Gölpınarlı bu kataloğun 4. cildini de, Abdülbaki GÖLPINARLI Kütüphanesi’nde (Mevlana Müzesindedir.) bulunan 225 yazma eser ve müzelik kitaplar arasında yer alan 300 adet yazma eserin yer aldığı katalog çalışmaları ile birlikte hazırlanmıştır. Bu çalışma da Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nce yarımlanmıştır..

F.PERSONEL

Kütüphane Personeli:    

     *  Kütüphaneci (1)

KÜTÜPHANE SAATLERİ

Hafta İçi: 09:00-17:00

İletişim ve Adres Bilgileri:

Mevlana Müzesi Müdürlüğü Karatay / KONYA

Tel: +90 332 3511215

Telefax: +90 332 353 56 81

           

4-SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERKEZ KÜTÜPHANESİ

A-TARİHÇE

Selçuk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi değerli bilim adamı Hamdi Ragıp ATADEMİR’in 26 bin cilt civarındaki kütüphanesini üniversiteye bağışlaması ile 1977’de kurulmuştur. Değerli katkılarından dolayı 13.10.1977 tarih ve 77/38 sayılı senato kararı ile Üniversite Kütüphanesi’ne; “Atademir Kütüphanesi” ismi verilmiştir. Atademir Kütüphanesi, ilk olarak 1978 yılında şehir merkezinde Zindankale semtindeki Fen-Edebiyat Fakültesi bahçesinde bir barakada hizmet vermeye başlamıştır. Uzun yıllar barakada hizmet veren Atademir Kütüphanesi fakültelerin kampuse taşınmasıyla birlikte binası tamamlanmadığı için 1998 yılında lojmanlara taşınmıştır. Bir yıl sonra inşaatı tamamlanarak bugünkü binasına taşınmış, kısa sürede bu kitaplar bilgisayar ortamına aktarılarak 2000-2001 eğitim ve öğretim yılında Selçuk Üniversitesi Merkez Kütüphane adı ile kullanıcılara hizmet vermeye başlamıştır.[14].

B-FİZİKİ YAPI

Yaklaşık 8000 metrekarelik kapalı alana sahip olan kütüphane,Üniversitede  görev yapan akademik ve idari personel ile birlikte yaklaşık 80.000 öğrenciye çağın gerektirdiği teknoloji ile hizmet vermektedir.

-Bodrum Kat:

             Nadir Eserler Arşivi

             Gazete Arşiv

             Yazma Eserler ve Eski Harfli Basma Eserler CD Arşivi

             Süreli Yayın Arşivi

             Tez Salonu: Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri

             Yazma Eserler

-Zemin Kat:

            Her biri 550 metrekarelik 3 adet okuma salonu

             A Salonu : 800 Edebiyat ve Retorik (Güzel Anlatım Sanatı)

             B Salonu : Sürekli Yayınlar / Referans Koleksiyonu CD Arşivi Okuyucu Hizmetleri

             C Salonu : 000 Genel Konular / 100 Felsefe ve Psikoloji / 200 Din Teknik Hizmetler

                        Güvenlik birimi ve elektronik kapı sistemi

                        Ödünç verme birimi

                        Görsel-işitsel materyal birimi

                       

-Birinci Kat:

            İdari Bürolar

            Her biri 550 metrekarelik 3 adet okuma salonu

            D Salonu: 300 Toplum Bilimleri 400 Dil ve Dilbilim

            E Salonu : 500 Doğa Bilimleri 600 Teknoloji (Uygulamalı Bilimler)

            F Salonu : 700 Güzel ve Dekoratif Sanatlar / 900 Coğrafya-Tarih

           Çalışma ofisleri

                        Fotokopi birimi

             

-İkinci Kat :

            4 adet grup çalışma odası

            İnternet salonu

            Müzik Odası

            Yazılım Odası / Elektronik bilgi kaynakları birimi

           

C-KOLEKSİYON

Merkez kütüphane koleksiyonu ve koleksiyonun kullanımı ile ilgili genel istatistikler:

a)    Kitap Sayısı: 136 260

b)   Yazma ve Eski Harfli Basma Eserler: 12.750

c)    Tez-Yüksek Lisans ve Doktora : 5.160

d)   Türkçe Abone Dergi : 506

Türkçe ağırlıklı olmak üzere İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça ve diğer  dillerde yayınlar mevcuttur.

            D.TEKNİK HİZMETLER

             Sağlama

            Kütüphanenine satın alma, bağış, değişim ve devir yoluyla kaynak sağlanmaktadır. Üniversite Öğretim elemanı ve öğrencilerin araştırmalarında ve derslerde kullanacakları koleksiyon ihtiyacını karşılamak amacı ile üniversiteye bağlı, fakülte, yüksekokul, ve enstitülerden gelen yayın istek listeleri değerlendirilmektedir. Bu yayın istek listeleri; web üzerinden online sipariş yoluyla, yayın evlerinden gelen sipariş katalogları aracılığı ile ve E-Mail ile oluşturulmaktadır. Daha sonra bu listelerdeki kaynakların koleksiyonumuzda bulunup bulunmadığı kontrol edilir ve alım işlemlerine geçilir. Alımı gerçekleştirilen kaynakların duyuruları yine web ve E-mail aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.

           

            E.OKUYUCU HİZMETLERİ

            1.Danışma Hizmetleri

            Kütüphaneye gelen kullanıcıların bilgiye ve bilgi kaynaklarına kolayca erişebilmeleri için onlara rehberlik etmek, karşılaştıkları sorunları çözmek ve danışma kaynaklarının kullanımında yardımcı olmak amacıyla referans hizmeti verilmektedir. Danışma kaynaklarının içerikleri, CD arşivinden yararlanma,  elektronik veri tabanlarında tarama metotları, internet aracılığıyla erişilen elektronik bilgi kaynaklarının kullanımı vb. her türlü konuda referans hizmeti verilmektedir.

                       

            KATOLOG TARAMA

           

            Kütüphaneninde bulunan kaynaklar erişimi kolaylaştırmak için oluşturulmuş olan tarama modülü, tarama terminalleri vasıtasıyla kütüphane içinden ayrıca web ortamından basit ve gelişmiş tarama seçenekleriyle kullanıcıların kolaylıkla kullanabilecekleri bir yapıda hazırlanmıştır. Kütüphane kataloguna erişim, web sayfasından http://www.kutuphane.selcuk.edu.tr/  üzerinden direkt yapılabilmektedir. Kütüphane içerisinde kullanıcılara tarama imkanı sunma amaçlı giriş kata 16 adet tarama terminali yerleştirilmiş ve bu terminalleri kullanan kullanıcılara yardım amaçlı, bir kişi  görevlendirilmiştir.

           

            2.Fotokopi

            Genelde ödünç verilmeyen referans, süreli yayın ve tez gibi materyaller başta olmak üzere kaynakların kopyalanması ve çoğaltılması ile ilgili hizmet veren birim kütüphanenin açık olduğu tüm zamanlarda aktif olarak çalışmaktadır.

            Kütüphaneninin tüm kullanıcılarına cüzi bir ücret karşılığı fotokopi hizmeti verilmektedir.

            3.Ödünç Verme

            Referans koleksiyonu (danışma kaynakları), kataloglar, dizinler, bibliyografyalar, standartlar, vb. nadir eserler, tezler ve süreli yayınlar dışındaki tüm koleksiyon kütüphane dışına ödünç verilebilmektedir. Üniversitemiz öğretim elemanları, idari personeli ve öğrencileri, üye oldukları takdirde ödünç verme hizmetinden yararlanabilirler..

            Akademik personel 1 ay süreyle 5 kitap; idari personel 15 gün süreyle 3 kitap; doktora ve lisansüstü öğrencileri 15 gün süreyle 3 kitap; lisans öğrencileri 15 gün süreyle 2 kitap ödünç alabilirler. Kullanıcılar ödünç aldıkları kitapların takibini Web sayfasından yapabilirler. Ödünç alınan yayınların süreleri uzatılamaz, yayın kütüphaneye geldikten sonra 1 gün kütüphanede kalmak zorundadır ancak bir gün sonra tekrar ödünç alınabilir, ödünç verme hizmeti verilmektedir. İhtiyaç duyulan kaynağın yeri tespit edildikten sonra kütüphaneler arası “Ödünç Kitap İstek Formu” doldurularak istekte bulunabilirler.

            F.BİRİMLER

            1.Yazma ve Eski Harfli Basma Eserler

            Satın alma, bağış ve devir yoluyla oluşturulmuş bu birimde 12.750 cilt kayıtlı kitap mevcuttur. Osmanlıca ağırlıklı olmak üzere bu birimde Arapça, Farsça ve Urduca kaynaklar vardır. Tarih, edebiyat, dini bilgiler ve ansiklopedik eserler başta olmak üzere birçok konuda kaynak bulmak mümkündür. Bu salonda kaynaklar demirbaş sıra numarasına göre dizilmiş olup kapalı raf usulü uygulanmaktadır.  Osmanlıca eserler 19.yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın ilk çeyreğine ait eserlerdir. Ayrıca 120 adet yazma eser mevcuttur. Bu salonda bulunan materyaller ödünç verilemez. Sadece kütüphanede kullanıma açıktır.

            2. Yazma Eser CD Arşivi

            Bu arşiv Selçuk Üniversitesi ile Kültür Bakanlığı arasında imzalanan protokol gereği, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde kayıtlı 5177 yazma eserlerin dijital ortama aktarılması ve her eserin bir CD kopyasının Selçuk Üniversitesine verilmesi ile oluşturulmuştur. Bu eserlerin katalog kayıtlarının aktarılması işlemi henüz gerçekleşmemiştir. Gelecek yıl bu işlemin gerçekleştirilmesi düşünülmektedir. CD ler CD raflarına demirbaş sırasına göre dizilmiş CD’lere demirbaş numarası verilirken o eserin Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi‘ndeki demirbaş numarası aynen alınarak kullanıcının orijinal esere ulaşması kolaylaştırılmıştır. Ayrıca proje kapsamında olan Yusuf Ağa Kütüphanesi’nde yazma eserlerin dijital ortama aktarılması işlemi devam etmektedir. Bu işlemin tamamlanmasından sonra koleksiyonumuz daha da zenginleşecektir. CD’lerin içindeki dosyalar Jpeg formatındadır ve her varak bir dosya şeklindedir. Her eser bir CD’ye kopyalanmıştır. İleriki yıllarda gerekli izin ve telif işlemleri tamamlanabilirse her eser Pdf formatına dönüştürülüp bir veri tabanı oluşturulabilir.

            Bu koleksiyondan, yapılan protokol gereği sadece Selçuk Üniversitesi mensupları yararlanabilmektedir. Kurum dışından gelen talepler Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’ne yönlendirilmektedir.

           

            3. Gazete Arşivi

            1920’li yıllardan günümüze kadar ulusal ve yerel basında çıkmış olan gazetelerden oluşan 6883 ciltlik zengin bir gazete arşivi 2000 yılında kütüphaneye kazandırılmıştır. Tamamının kayıtları Gazete Programına girilmiş durumda, depoda gazete adına göre alfabetik olarak açık raf düzeninde hizmete sunulmaktadır. Arşivdeki kaynakların önemi dikkate alınarak yıpranmasını önlemek amacıyla okuyucuların isteklerine dijital kamera aracılığıyla fotoğrafı çekilerek veya tarayıcıdan taranarak hizmet verilmeye çalışılmaktadır.

            4. Tez Bölümü

            Selçuk Üniversitesi bünyesinde hazırlanmış olan 5160 adet yüksek lisans ve doktora tezi bodrum kat tez salonunda kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Salonda tezler DDC Sınıflama Sistemine göre düzenlenmiştir. Tezlerin kullanımı sadece kütüphane içi ile sınırlıdır, ödünç verilemez. Fotokopi hizmeti verilmektedir fakat telif hakları gereği sadece belirli bölümler fotokopi çekilebilir; tamamen kopyalanamaz, çoğaltılamaz.

            5. Görsel İşitsel Materyal Birimi ve CD Arşivi

            Birimdeki CD’ler 3 ayrı kaynak şeklinde sınıflandırılabilir:

1.    Kütüphanedeki kitapların ekleri olan CD’ler,

2.    Kendisi bilgi kaynağı olan CD’ler (Referans CD’leri, veritabanı CD’leri, eğitim CD’leri, elektronik kitap CD’leri, Belgesel katalog vb.)

3.    Dergi eki olan CD’ler (byte, PC World; Chip vb dergilerin ekleri olan CD’ler.)

            Kullanıcılar Web’ de yer alan CD listesinden tarama yaparak ihtiyaç duydukları materyallere ulaşarak kütüphane içinde kullanılabilir veya 4 gün süreyle ödünç alabilirler. CD arşivini sadece akademik personel ödünç alabilmektedir.

             

F.PERSONEL

Kütüphane Personeli:

     * Daire Başkanı

     * Müdür(2)

     * Uzman Kütüphaneci (9)

     * Memur (8)

     * Destek Personeli (6)

     * Yazılım Uzmanı (1)

     * Yarı zamanlı çalışan öğrenci (70)

KÜTÜPHANE SAATLERİ

Akademik dönem

Hafta İçi: 09:00-22:00

Hafta sonu:09:00-18:00

Yaz Dönemi

Hafta İçi: 09:00-17:00

Hafta sonu: Kapalı

İletişim ve Adres Bilgileri:

Selçuk Üniversitesi Merkez Kütüphane

Alaaddin Keykubad Kampusu

Selçuklu / KONYA

Tel: +90 332 223 2422

Telefax: +90 332 241 0485

E-meil:kutuphane@selcuk.edu.tr                                 

  5- KOYUNOĞLU ŞEHİR MÜZESİ KÜTÜPHANESİ

A-TARİHÇE

      Konya Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Sosyal işler Daire Başkanlığı bünyesinde faaliyetlerine devam eden Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesinin kuruluşu; merhum A.R.İzzet Koyunoğlu’nun özel kütüphanesi ve arşivi ile arkeolojik ve Etnografik eserlerden oluşan koleksiyonunun 1974 yılında Konya Belediyesi’ne devri ile başlamış, 1984 yılında Belediye tarafından yaptırılan yeni hizmet binasında ziyaretçi ve okuyucuların hizmetine sunulmuştur.

A.R. İzzet KOYUNOĞLU Kimdir?

Koyunoğlu , Hicrî 1316 (miladî 1900) yılında Konya’da doğdu.

Eğitimine Konya’da sıbyân mektebinde başladı ve daha sonra da özel dersler alarak devam etti. Yüksek öğrenimini Halkalı Ziraat Mektebinde yaptı. Mezun olduktan sonra Devlet Demiryollarında memur olarak görev aldı. Bu işte çalışırken İHTİSAS İÇİN Almanya’ya gönderildi.Burada eski eserler ve bir anlamda da tarihi toplama toplama ve biriktirme merakı uyandı. Almanya dönüşü ömrünü kitap, kütüphane ve müzeye adadı.

B-FİZİKİ YAPI

    Bina Müze ve Kütüphane bölümünden oluşan bina 3000m2 kapalı alana sahiptir. Ayrıca sergilemenin de yapılabildiği geniş bir bahçeye sahiptir. Bahçe içinde A. R. İzzet Koyunoğlu’nun kendi eski evi de bulunmakta olup Konya Evi örneği olarak koruma altına alınmıştır

1-. Ana hizmet binası iki katlı olup bir de bodrum kata sahiptir. Bodrum katta bugün Kon-TV halen yayın hayatını sürdürmektedir. Kon-TV’nin bulunduğu bodrum katla müzenin diğer bölümleri arasındaki fiziki ilişki kesilmiş ve bodrum kat ayrı bir bölüm haline getirilmiştir.

 

3-Kütüphane bölümü ikinci katta görev ifa etmektedir. Kapalı raf usulüne göre tanzim edilen kütüphanenin; yazma ve matbu Osmanlıca kitaplar, matbu kitaplar, arşiv ve gezici kütüphane bölümlerinden oluşmaktadır. Gezici kütüphane kitapları okuyucunun ayağına götürerek hizmet vermekte olup diğer kitaplar kütüphaneninde okuyucuya sunulmaktadır.

C-KOLEKSİYON

            Koyunoğlu Kütüphanesi; otuz bine yakın kitaptan oluşan bir kütüphaneye, ayrıca Konya’nın en geniş gazete ve dergi arşivine sahiptir.

         1984 yılında okuyucu hizmetine açılan kütüphane, sırasıyla Gazeteci Yazar Selçuk ES, Osman ÖZDEMİR, Konya Eski Valisi Lütfi F. TUNCEL ve Hem şehrimiz Mehmet ÖNDER ile öğretmen Ahmet AKYOL’ un bağış kitapları ile arşivleri Din Alimi Mustafa PARLAKTÜRK ’ün çok değerli Kütüphanesinin satın alınmasıyla sürekli gelişme kaydetmiştir. Ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan eserlerde periyodik olarak kütüphaneye gönderilmektedir.

         Özellikle A.Rasih İzzet KOYUNOĞLU ’nun  Selçuk ES ve Mustafa PARLAKTÜRK ’ten  intikal eden Yazma ve Basma Kitaplar ünik değerde  nadir eserlerden oluşmaktadır.

         Türkçe, Eski Harfli Basma ve El Yazma toplam 25.000’i aşkın eser bulunan kütüphane, Türkiye düzeyinde Akademik Eğitim ve öğretim olan Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerinin tez çalışmalarında önemli hizmetler sunmaktadır.

         İlk ve Orta öğretim öğrencilerine yönelik okuyucu hizmetlerinin sunulabilmesi için katalog tamamlama çalışmalarında son aşamaya gelinmiş bulunmaktadır.

         Cumhuriyet döneminin önemli kütüphanelerinden biri olan Koyunoğlu Şehir Müzesi Kütüphanesi ger geçen günün kendini yenilemektedir.

         Koyunoğlu Şehir Müzesi Kütüphanesi’ne yapılan  Bağışlar:

       -A.Rasih İzzet KOYUNOĞLU Kitapları:12.573 adet

       -Selçuk ES Kitapları                                :  5.456 adet

       -Mehmet ÖNDER  Kitapları                    :  3.350 adet  

       -Mustafa PARLAKTÜRK Kitapları        :  2.868 adet

       -Çeşitli Bağış Kitapları                             :     292 adet

       -Osman ÖZDEMİR Kitapları                   :     219 adet

       - Lütfi F. TUNCEL Kitapları                    :     204 adet

       -Ahmet AKYOL Kitapları                        :     102 adet

                                            TOPLAM             :  25.064 adet

     

            Kütüphaneninin matbu Türkçe eserleri bilgisayar ortamında tasnifi yapılmış ve kayıt altına alınmıştır. Kütüphanenin kitaplarının Internet yoluyla on-line taraması web sayfası hizmete geçtikten sonra yapılabilecektir. Yazma eserlerin CD’lere aktarılması işlem tamamlanmıştır Yazma eserlerin tasnif i de bitirilmiştir.

Arşiv bölümü gazete arşivi ve şahısların arşivi olarak iki kısımda incelemek mümkündür. Gazete arşivi yerel ve ulusal basın olmak üzere 1920 yıllardan başlayarak günümüze kadar bazen kesintili bazen de sıra halinde günümüze kadar gelmiştir ve halen devam ettirilmektedir. Şahıs arşivleri olarak elimizde ağırlıklı Selçuk Es, Koyunoğlu ve Mehmet Önder’in belgeleri bulunmaktadır. Bilhassa Koyunoğlu ve Selçuk Es’in fotoğraf ve eski Konya ile ilgili çeşitli yazıları ve denemeleri Konya kültürü için bulunmaz bir hazinedir.

Koyunoğlu’nun büyük emek ve fedakarlıklarla temin ettiği yazma, basma eserler ile arşiv malzemelerinden oluşan kütüphane, Yukarıda zikredilen bağışlarla birlikte zaman içerisinde, Suat Abanazır ve Mehmet Eminoğlu gibi araştırmacı, ilme saygı duyan şahsiyetlerin kitap bağışlarıyla ve devam eden diğer bağışlarla zenginleşmeye devam etmektedir.

D.PERSONEL

Kütüphane Personeli:

    

     * Müdür(1)

     * Uzman Kütüphaneci (2)

     * Güvenlikçi (4)

     * Bilgi İşlemci(1)

     * Ciltçi (2)

     * Hizmetli (2)

KÜTÜPHANE SAATLERİ

Hafta İçi: 08:30-17,30

Hafta sonu: 08:30-17,30 (Cumartesi -Pazar Açık)

İletişim ve Adres Bilgileri:

Adres
Topraklık Kerimdede Çeşme Mahallesi Kerimler Caddesi No:25
Karata-KONYA
Tel: +90.332. 351 18 57 - +90.332. 235 46 00 -

Telefax: +90. 332. 350 44 55

E-meil:  koyunoglumuzesi@konya.bel.tr

6-KONYA MİLLİ KÜTÜPHANESİ

A-TARİHÇE

            Konya’da Cumhuriyet’ten önce Osmanlılar Dönemi sonuna doğru, devrin aydınları tarafından “Milli Kütüphane” adıyla bir kütüphane kurulması düşünülmüş, Vali Muammer Bey’in ilgi ve yardımlarıyla 1916’ da  Konya Türkocağı’nda “Milli Kütüphane” hizmete açılmıştır.

            Konya Milli Kütüphanesine bina olarak önceleri Belediye Sarayı ve Tekel binalarının bulunduğu yöredeki “Rehber-i Hürriyet Okulu” nun küçük bir salonu ayrılmıştır. Kütüphane zaman içerisinde yapılan bağışlarla zenginleşmiştir.Yönetim bakamından 1919 yılında İl Özel İdare Müdürlüğü’ne bağlanarak Belediye Sarayı karşısındaki esnaf maarif evlerine taşınmıştır.

            Milli Kütüphanenin kurulmasına ilişkin olarak basında çıkan bir haberde şu noktalara değiniliyor:

            “Şehrimizde bir ‘Milli Kütüphane’nin tesisine teşebbüs edildiğini sevinçlerle yazmıştık. Bu kere iş fiile çıkmış ve kütüphane hey’eti de intihab edilerek işe başlamıştır.”

            Memleketimizde bulunan ilim adamlarının mühim bir kısmını ihtiva eden bu hey’etin muvaffak olacağını ve kütüphaneyi Konya’nın tetebbu ihtiyacını kemaliyle tatmin edecek bir müessese haline koyacaklarını şüphesiz sayarız.

            Kütüphanenin tesisine Belediyemiz yüz lira vermek suretiyle iştirak eylemiştir.”

            Kütüphanenin kuruluş amacı, hizmet, yönetim ve yaşatılması gibi konular metnini verdiğimiz “nizamnamede” açıklanmaktadır. Ayrıca kütüphanenin modern kütüphanecilik esaslarına göre gelişmesi, sosyal ve kültürel etkinliklerinin yoğunlaşması, okuyucu- kütüphaneci- çevre ilişkilerinin geliştirilmesi de “nizamname” de öngörülen hükümler arasında yer almaktadır.

            Konya Milli Kütüphanesi daha sonraları sırayla Vali İzzet Bey zamanında Hacı Hasan Camisi’ne, oradan Alaaddin Tepesi’ndeki şimdi yıkılmış olan eski Halkevi binasına, buradan da Anıt Alanındaki yeni Halkevi binasına taşınmıştır. Bu süreç içersinde de Konya İl Halk Kütüphanesi’nin çekirdeği olmuştur.

            İl Halk Kütüphanesi’nin temelini oluşturan Konya Milli Kütüphanesi şu amaçlara yönelik olarak kurulmuştur.

            “Geleceğimizi uygar, mutlu bir milletin geleceği gibi yapacaksak hayatımızı o yolda yönlendirmek zorundayız. Biz, zevki kahve köşelerinde, tavla başında buldukça yükselmek, şen ve aydınlık bir hayata kavuşmak, bizim için zor olur. …Milli Kütüphane gençlere dimağlarını yükseltecek, duygularını süsleyecek bir araç olacağından şehrimizin en değerli bilim ve nezahet yurdu mahiyetini kesbedecektir.

            Çalışmak, bilimsel araştırmalar yapmak isteyen gençlerin bütçelerinin yetersizliği nedeniyle bunu yapamadıkları, sonuç olarak zekâları oranında gelişip yetişmedikleri için  de ülke çapında bunlardan yararlanmanın sınırlı kaldığı göz önüne alınırsa “ Milli Kütüphane’nin bu eksiği gidermek, bilimsel çalışma ve araştırma yapmak isteyenleri aydınlık kucağında toplamak amacıyla kurulduğu gerçeği ortaya çıkar. O günün gerekçelerine göre bizde bilim adamları,  genellikle bütçeleri dar kişiler olduğundan bu tür kütüphanelere olan gereksinim her ülkeden daha çoktur.

            Halka okuma zevk ve alışkanlığını verebilmek için de bu tür kütüphanelerin varlığı gereklidir. Herkesin zevkine ve gereksinimine göre her tür kitabı bulundurmak da hizmet alanı içinde düşünülmüştür. Çalışmalar yoğunlaştıkça hizmet alanı da büyüyeceğinden zamanla bir yanında yeni konular, diğer yanında çeşitli bilim ve kültür kuralları oluşacağı hesaba katılmıştır. Böylece kütüphanenin sosyal, kültürel ve bilimsel etkinliklerinin oluşmasına ortam hazırlanması göz önüne alınmıştır.

B-KOLEKSİYON

            Konya Milli Kütüphanesinin kitap kaynağını, bütçe imkanları oranında satın alınanlarla birlikte geniş ölçüde yapıldığı belirlenen bağışlar oluşturmaktadır. Bu yardım kampanyasının başlatılıp sürdürülmesinde, Türk Sözü Gazetesi’nin önemli rol oynadığı anlaşılmaktadır. Örnek olarak Gazetenin yazarlarından Necati Bey’in, “ Birçokları ciltsiz ve birkaçı da noksan olan kitaplarını liste halinde Milli Kütüphane’ye bağış ve hediye ettiği “ yine gazetenin, 10 Temmuz Bayramı nedeniyle yayınlanan özel sayısının, aydın kişilere satışı sağlanarak, gelirlerinin Milli Kütüphane Müdürlüğü’ne gönderildiği belirtilmektedir.

            Şehrin tanınmış ticaret adamlarından Kazım Hüsnü Bey’in yirmibeş lira, Reji Baş Müdürü Şakir Bey’in yedi lira, Hukuk Mektebi Müdürü Refik Bey’in bir lira ile yardım kampanyasına katıldıkları; Refik Bey’in 47 cilt tutarındaki kitaplarını, Evkaf Müdürü Eşref Bey’in, iki cilt Amasya Tarihi’ni, Konya Mebusu Tevfik Bey’in 48 cilt önemli eseri, Mektebi Sultani ve Medrese-i İlmiye öğretmeni, Kütüphanenin de kurucularından Hamdizade Abdülkadir’in 51 cilt değerli kitabı, Mebus Şakir Bey’in Hammer’in o güne kadar çıkan Devlet-i Osmaniye Tarihi’nin 8 cildini, Sanayi Mektebi Müdürü Osman Ferit Bey’in; 29 cilt değerli eseri, Dr.Necmettin Bey’in Hasan Çelebi’nin güzel bir hatla yazılmış müzehheb  “Tezkiretu’l- Şuara”sını kütüphaneye armağan ettikleri kayıtlardan anlaşılmaktadır.

            Ayrıca bir çok yazarların da yayınlanan birer nüshayı kütüphaneye vermeyi alışkanlık haline getirdikleri, tanınmış iş adamlarının nakdî yardımlarını sürdürdükleri kaydedilmektedir.[15]

           

7-HAYRA HİZMET VAKFI KÜTÜPHANESİ

A-TARİHÇE

            Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi'nin kuruluşu 1970'li yıllarda gerçekleşmiştir. Konya'nın tanınmış simalarından ve Vakıf başkanı olan Hasan Hüseyin VAROL'un sahip olduğu 3.000 adet kitabını bağışlamak suretiyle ve kişisel gayretleriyle başlayan bu hizmet, 1975 yılında kurulan ve o günden bu güne birçok sosyal ve kültürel hizmetlere imzasını atan Hayra Hizmet Vakfı'nın bünyesine alınmıştır. 1975 yılından itibaren “Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi” ismi altında hizmetine devam etmektedir.

Kütüphanenin her türlü finans desteği Hayra Hizmet Vakfı tarafından karşılanmaktadır. Yeni kitap temininin büyük bölümü satın almak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Ancak bazı önemli ilim adamlarımızın kitap bağış yoluyla yaptıkları destek de kütüphanenin bugünkü haline gelmesindeki en önemli faktörlerden biri olmuştur.

            B-Kitap ve Süreli Yayın Arşivi : Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi önemli bir kitap arşivine sahiptir.. 30.000 cildi aşkın kitap ve temel kaynak eserlerle birlikte 5.000 adet süreli yayın Buluınmaktadır.

            1-Kitap ve Kaynak Eserler Servisi:

Araştırma ve inceleme ihtiyacının büyük kısmına bu bölüm cevap vermektedir. Yaklaşık 25.000 eserden oluşan bu bölümdeki eserler kütüphanenin ana bünyesini oluşturmaktadır. Bütün ilim dallarına ve her seviyeye uygun eserlerin yanı sıra özellikle İslâmî ilimlerde (Tefsir, Hadis, Fıkıh, İslam Tarihi, Kelam Felsefe vb.) temel kaynaklar ve araştırma türü eserler önemli bir yer tutmaktadır. Bu noktada kütüphane her türlü ihtiyaca cevap verebilmenin haklı gururunu yaşamaktadır. Bu bölümdeki eserlerden kütüphanenin açık olduğu saatlerde ve bünyesindeki okuma salonunda istifade etmek mümkündür.

            2-Ödünç Kitap Servisi:

Kaynak kitap arşivi yanında çeşitli fikri eserlerle birlikte Batı ve Doğu Klasiklerinin de içinde bulunduğu roman ve hikâyelerden oluşan  bölüm de yaklaşık olarak 5.000 eser bulunmaktadır. Bu bölümün özelliği ise kütüphaneye üye olan vatandaşlarımızın istedikleri eseri 15 gün süre ile ödünç alarak okuyup getirmeleridir. Özellikle lise çağlarındaki gençlerimizin genel kültür ihtiyacının giderilmesine yönelik tasarlanan bu bölüm, her gün yeni eserlerle takviye edilerek güncel hale getirilmektedir.

            3-Süreli Yayın Servisi:

Kütüphanenin hizmeti içerisinde yine önemli bir yere sahip olan bu bölümünde çeşitli ilmî ve kültürel içerikli dergilerin geçmiş sayıları ile halen yayımı devam eden dergilerin yeni sayılarını bulmak mümkündür. İstenilen makale veya ilmî bir yazının en kolay şekilde bulunması için gerekli tasnif çalışmaları yapılmış ve araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Halen 50 civarında ilmî ve bilimsel içerikli ve güncel dergiler titizlikle takip edilmektedir.

            Bilgisayar Desteği ve Teknik Donanım:

Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi 1985 yılından buyana bilgisayar desteğiyle hizmet vermektedir. 1985 yılında yapılan çalışma ile tüm kitap arşivi bilgisayar ortamına aktarılmış olup vakfın web sayfasından da (www.hhv.org.tr) kitap arşivine (Katalog Tarama) ulaşılabilmektedir. Her türlü tarama faaliyetinin gerçekleştirilebileceği kütüphane programı bizzat kendi bünyesine uygun ve özel olarak hazırlatılmıştır. Eser ve konu araştırmalarında kaybedilen zamanı en az seviyeye indirmek için bilim ve teknolojinin her türlü imkânlarını araştırmacıların hizmetine sunmak kütüphanenin temel gayeleri arasındadır.

            Teknolojinin hızlı bir şekilde ilerlediği ve dünyanın her yerine anında ulaşma imkânının mümkün olduğu asrımızda internet gibi önemli bir hizmetin de kütüphane okurlarına sunulması için gerekli girişimler yapılmış olup, ücretsiz internet hizmeti (Wireless’ı ile) araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Bu hizmetle okuyucu ve araştırmacılar internette buldukları konuları anında yazılı, cd ve taşınabilir bellekle kopya olarak da alabilmektedirler. Ayrıca hizmet vermekte olan 2 adet fotokopi makinesi ve scanner tarayıcı ile ihtiyaç duyulan bilgiler okuyucuya sunulmaktadır.

            Sonuç olarak ifade etmek gerekirse, Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanenin kurulduğu günden itibaren Konyamız'ın ilmî ve kültürel altyapısının gelişmesine verdiği karşılıksız destekle bu konuda önemli bir görev ve hizmeti ifâ etmektedir. Aynı anlayış ve düşünce ile daha nice yıllar hizmet etme gayret ve azmindedir

KÜTÜPHANE SAATLERİ

Hafta İçi: 08:30-17,30

Hafta sonu: 08:30-17,30 (Cumartesi - Açık)

ADRES:

Piri Mehmet Paşa Mah. Selimiye Cad. No:20/A 42020 Karatay - KONYA / TÜRKİYE

Tel:+90.3323516977
Faks:+90.3323524038
E-Posta : vakif@hhv.org.tr

8-SELÇUKLU BELEDİYESİ KÜTÜPHANELERİ

             Selçuklu Belediyesine ait  Halk ve Çocuk Kütüphaneleri; Dumlupınar Mahallesi,a(Açılışı:2003) Rauf Orbay Mahallesi (Açılışı:2004), Akşemsettin Mahallesi, (Açılışı:2002006)  Ahmet Keleşoğlu Kültür Merkezi (Açılışı:2007)  ve Şeker Mahallesi(Açılışı:200) Bosnahersek Mahallesi (Açılışı:2008-) de bulunuyor. Bunlara ilave olarak; Yukarı Pınarbaşı, Aşağı Pınarbaşı, Tatköy ve Sille’de ilköğretim okullarında kütüphaneleri bulunmaktadır.

            Konya’nın en çok ziyaret edilen kütüphanelerinden olan Selçuklu Belediyesi Halk ve Çocuk Kütüphanelerinde toplam 55 bin kitap okuyucuların hizmetindedir. Toplam 7 bin üyeye sahip olan Selçuklu Belediyesi tarafından Konya’da bulunan 16 polis merkezine kurulan kütüphanelerde ilgi odağı oluyor. Karakollarda kurulan kütüphanelerde 8 bin kitap bulunuyor. Türkiye’de güzel bir örnek olan bu uygulama ile mahalle sakinleri karakollara giderek kitap alıyor ve okuyunca iade ediyor.

Selçuklu Belediyesi Görme Engelliler Kütüphanesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Görme Engelliler Kütüphanesi ile yapılan işbirliği neticesinde kütüphanedeki CD sayısı 2.500’e yükseltilirken, 3.000 kaset ve 800 GBYT büyüklüğündeki veriler de görme engellilerin hizmetine sunulmaktadır.

            Kitap okumak isteyen ve istediği kitabı bulamayanların kütüphanelere başvurması halinde istedikleri kitap  temin edilerek kütüphane raflarında yerini almaktadır.

SONUÇ

Konya tarihi geçmişi, kültür ve sanat birikimiyle Türk şehirleri arasında ayrı bir yer sahiptir. Dünyanın en eski medeniyetlerini bağrında barındırmış, İlk şehir hayatı burada başlamış ve Müslüman Türker’e ilk başkentlik yapma şerefine nail olmuştur.

            Geçmişte kültür ve tarih şehri Konya Cumhuriyet döneminde de kültür hayatımı yönünden canlılığını sürdürmüştür. Geçmişten geleceğe köprü görevi yapan kütüphanelerin kültürel canlılığın devamında büyük katkıları olmuştur.

            Konya diğer kültür kaynaklarında olduğu gibi kütüphaneler yönünden de zengin bir geçmişe sahiptir. Konya’da Selçuklular ile başlayan kütüphane geleneği Kamanlılar ve Osmanlılarla devam etmiş[16] ve Cumhuriyet döneminde de bu gelenek bozulmayarak sürdürülmüştür.

           1960’lı yıllarda Konyada sadece  üç kütüphane vardı. Şehir kitaplığı, Halkevi kitaplığı, Yusufağa kitaplığı. Yusufağa daha çok eski yazma eserlerin yer aldığı bir kütüphane idi. Halkevi ve şehir kütüphanelerinde, gazete ve dergilerde vardı. Konya gençliği, okumak ihtiyacını kütüphanelerden karşılamak isteyenler, bu kadrodan faydalanmaya uğraşırlardı.

         1970 Yılına gelindiğinde kütüphanecilik büyük gelişmeler kaydetmiştir. Şehrin içindeki kütüphaneler, çeşitli servislere bölünmüştür. Köy ve şehir içi için özel kamyoneti ile servis yapan dağıtım arabaları vardır. Üç çocuk kitaplığı mevcuttur. iare servisi vardır. Ödünç olarak kitap verilir. Bunlar Meram’dan garaja kadar yayılmış olup, altı adettir. Bu servisten Hasbey Darülhuffazı’nda ve Turgutoğlu’da birer kütüphane yine bu yıllarda açılmıştır.. Sille ve cezaevi kütüphaneleri da bu çalışmalar içinde ayrı yer almaktadır. Dergi ve Gazetelerin bulunduğu ayrı bir kütüphane mevcuttur.

İstanbul'dan sonra en fazla yazma ve nadir matbu eserlerin bulunduğu Konya ülkemizde ve dünyada hak ettiği yere gelme yolunda emin adımlarla yürümektedir,       Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Selçuklu döneminin yanında Osmanlı dönemine ait çok sayıda yazma eser bulunmaktadır. Orta Doğu, Kafkaslar ve Balkanların hafıza merkezi olmaya adaydır,

Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi; Süreli yayınlar bakımından en zengin kütüphanedir.

Hayra Hizmet Vakfı Kütüphanesi İslami kaynak eserler konusunda en çok ziyaret edilen kütüphane durumundadır.

İl Halk Kütüphanesi yıllardır ödev yapılan bir kütüphane olarak işlevini sürdürmekte, son yıllarda modernize edilme gayretleri sürmektedir..

Mevlana ihtisas kütüphanesi ise Mevleviliğin hafızası durumundadır.

Selçuklu belediyesi kütüphaneleri güler yüzlü personeliyle,temiz ve nezih ortamlarda hizmet etmektedir.  Selçuklu belediyesi Türkiye’nin en çok kütüphaneye sahip belediyesi durumuna gelmiş ve bir rekora imza atmıştır.

Hülasa:Cumhuriyet Dönem’inde tüm ülkede olduğu gibi Konya’da da;ekonomik, kültürel ve sosyal kalkınmada önemli bir yeri olan kütüphane hizmetlerinin sayı ve nitelik bakımından daha iyi bir şekilde yürütülmesine gayret edilmiştir. İletişim Araçlarının gelişmesiyle kütüphanelere olan ilgi son yıllarda azalmaya başlamıştır. Bu ilgisizliği gidermek için alınan tedbirlerde yetersiz kalmaktadır.     

            Konya süratle gelişen ve büyüyen bir şehirdir. Okuma alışkanlığının gelişmesinde ve bütün vatandaşların yararlanması göz önüne alınarak modern başka kütüphanelere ihtiyaç duyulmaktadır

---

[1] YÖRÜK Doğan, “Osmanlı Devletinde Kütüphane Yaptırmanın Maliyeti:Konya Yusufağa Kütüphaesi Örneği”, SBED, S18, Konya 2008, s.38.

[2] Müjgan Cunbur, “Kütüphane Vakfiyelerinden Notlar” Erdem, c. I/3,(1985), s.712.

[3]  YÖRÜK Doğan, “Osmanlı Devletinde Kütüphane Yaptırmanın Maliyeti:Konya Yusufağa Kütüphaesi Örneği”, SBED, S18, Konya 2008, s.38.

[4] Celalettin KİŞMİR, Halk Kütüphaneleri” Yeni Konya,29/08/1972.

[5] Birol YILMAZ, ”Konya İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü” Bilgi Yolu,S1,Konya 2001,s.5

[6] Halit BİNGÖL,”xvıı. Kütüphane Haftasında Konya Kütüphaneleri” 17. Kütüphane Haftası Atatürk Yılı Özel Sayısı,Konya 1961,s.10.

[7] -XXX.Kütüphane Haftası Özel Sayı: 6. Konya 1994. s.22

[8] Merih CEYLAN,”Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Kuruluş ve Çalışmaları”, Yeni Meram Gazetesi,Konya 23/05/1985.

[9] Mehmet ÖNDER,”Selçuklular ve Osmanlılar Devrinde Konya kütüphaneleri” Konya Dergisi S.84,s.6

[10] Mehmet ÖNDER,,Konya Maarifi Tarihi,Ülkü Matbaası 1952,s.80.

[11] Celalettin Kişmir”Aziz Berker”,Yeni Konya Gazetesi  02/02/1964

[12] Halit BİNGÖL,”xvıı. Kütüphane Haftasında Konya Kütüphaneleri” 17. Kütüphane Haftası Atatürk Yılı Özel Sayısı,Konya 1961,s.10.

[13] Caner Arabacı,Yusufağa Kütüphanesi ve Kütüphanecilik Anlayışının  Dünü üzerine”, Bilgi Yolu Dergisi S.2,s1.

[14] Cengiz KORKMAZ,Muhammet KIZIL,” Selçuk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi” Bilgi Yolu Dergisi,S.9,Konya 2006.s.186.

[15] Mustafa Can, Cumhuriyetten Önce Konya Kütüphaneleri, Yeni İpek Yolu, Konya-I, K.T.O. Dergisi, Konya, 1998, s. 70.

[16] YÖRÜK Doğan, “Osmanlı Devletinde Kütüphane Yaptırmanın Maliyeti:Konya Yusufağa Kütüphaesi Örneği”, SBED, S18, Konya 2008, s.38.